شهرستان ورزقان، دارای دو بخش مرکزی و خاروانا به وسعت ۲۳۶۸ کیلومتر مربع بوده و بر اساس سر شماری نفوس مسکن سال ۱۳۹۵، جمعیت این شهر ۵۲۶۵٠ نفر برآورد شده است. قدمت تاریخی این شهر بر اساس آثار تاریخی، سنگ نوشته‌ها و بنا به اظهار پژوهشگران و تاریخ نویسان به بیش از ۱۲ هزار سال بر می‌گردد که نشان از ظرفیت بالای تمدن و تاریخ این شهر است. شهرستان ورزقان در سطح کشور به عنوان شهر زر خیز و طلای سرخ نام‌گذاری شده که بر این اساس از ظرفیت و ظرفیت‌های ویژه‌ای در بخش‌های صنعت، کشاورزی و معادن برخوردار بوده که در سر تخت آن نیز معادن نقش چشمگیری دارد. معدن مس سونگون با وجود آنکه از دل یک روستای تخریب شده بر آمده است با این حال از معادن نامدار در سطح کشور و حتی در سطح دنیا است. در این معدن دو فاز در حال بهره‌برداری است که در طی سال، ۳۳٠ هزار تن کنسانتره با عیار ۲۵ درصد تولید می‌شود که کنسانتره فاز سوم قریب به سه برابر دیگر فازها است. در طی این امر قرار بر آن بوده تا در فاز 3 معدن سونگون، کارخانه کنسانتره مس با عیار ۲۵ درصد و ریکاوری ۸۷ درصد احداث شود اما بنا به افزایش ظرفیت این طرح به کارخانه کنسانتره با خروجی ۴۵٠ هزار تن و ورودی ۲۱میلیون تن یا عیار ٠.۶ درصد تغییر یافته است. تولید مس از محل معدن تا تبدیل به کاتد 5 مرحله را طی می‌کند که درپی آن مرحله اول خاکبرداری معدن، مرحله دوم سنگ‌شکنی، مرحله سوم کارخانه کنسانتره، مرحله چهارم کارخانه ذوب و تبدیل به مس‌اند با عیار ۹۷.۵درصد و مرحله آخر پالایشگاه و تبدیل به مس کاتد با تبدیل عیار ۹۷.۵ درصد به عیار ۹۹.۹۹ درصد. کشور ایران این افتخار را در سطح دنیا نصیب خود کرده است که مس با عیار ۹۹.۹۹ درصد را به چرخه تولید برساند و پایه قیمت‌گذاری بورس لندن را به خود اختصاص دهد. معدن مس سونگون، دو میلیارد ذخیره قطعی زمین شناسی دارد که درحال‌حاضر در حال اکتشاف نیز بوده و در آینده افزایش می‌یابد.معدن مس سونگون به‌صورت رو باز و ۵۸ تا ۶۲پله با ارتفاع ۱۲.۵ را داراست.

ورزقان رتبه اول ذخایر مس در سطح کشور

مهدی نعمتی، فرماندار شهرستان ورزقان از رتبه اول ذخایر در معادن و رتبه اول خاورمیانه در خصوص مس با ظرفیت 5 میلیارد تن و رتبه پنجم در دنیا خبرداد. وی اظهار کرد: برخورداری از توانمندی قابل توجه در صنعت، کشاورزی و معادن وجه دیگر شهرستان ورزقان است که در سطح دنیا از لحاظ ذخایر جزو رتبه‌های پنجم جهان هستیم. فرماندار شهرستان ورزقان از رتبه چهارم تولید عدس شهرستان ورزقان در سطح کشور خبر داد و ادامه داد: احداث بزرگراه جاده خواجه، خاروانا و نوردوز نقش بالایی در صادرات در منطقه و بین‌الملل دارد و هم چنین از اهداف دولت سیزدهم نقش عدالت‌محوری بوده که در خدمت رسانی به مردم و خدمات دولت افتخار آمیز است. نعمتی افزود: در یکسال گذشته بیش از ۱۹۲ طرح توسط دولت سیزدهم در این شهرستان اتفاق افتاده است و قدم‌های خوبی در اشتغال برداشته شده است چراکه پروژه‌های در حال اجرا ۱، ۶۵۵ میلیارد تومان برآورد شده است که درحال‌حاضر در حال اجرا بوده و این سرمایه خارج از سرمایه‌گذاری در داخل معدن است. وی با بیان اینکه بزرگ‌ترین ظرفیت این شهرستان ظرفیت‌های گردشگری است، یادآور شد: حقوق دولتی مربوط به سال ۱۳۹۸ بالغ بر ۸۶ میلیارد تومان است که توسط دولت پرداخت شده و در شهرستان هزینه شده است و در رشد این شهرستان تأثیر بسزایی داشته است.

معادن مس می‌توانند جایگزین نفت شوند

معبود عباس‌زاده، مدیر مجتمع مس سونگون نیز اظهار کرد: معادن مس کشور ایران می‌تواند جایگزین نفت شوند اما وضعیت تولید قابل توجه نیست و رتبه ۱۹ را به خود اختصاص داده است. وی در خصوص وضعیت مس سونگون اظهار کرد: تنها تمایز تفکر مدیریتی حاکم و شرکت مس ایران توسعه است و اگر بتوانیم توسعه همه جانبه را ایجاد کنیم، تمایز خود را مشخص کردهایم که همه ما شبانه روزی بر آن تاکید می‌کنیم. عباس‌زاده ادامه داد: سه‌وجه در توسعه داریم؛ گفتمان توسعه که عملکرد بازیگران و کنشگران چه بوده و سونگون نسبت به آنها چه دیدگاهی دارد؟ وضعیت فعلی ما چگونه است؟ اهمیت آنها در توسعه چه قدر است؟ تمام آیتم‌ها را احیا کردیم چراکه این بازیگران و کنشگران اگر باهم نباشند رفتار یکسانی نخواهند داشت. وی با بیان اینکه تمامی کنشگران و بازیگران اقتصادی استان موافق سونگون هستند و پیشران حل مسائل شده اند، افزود: اکنون اعضای هیأت مدیره سونگون در تمامی بنگاه‌های اقتصادی و نهادهای حاکمیت حضور جدی دارند. عباس زاده با بیان اینکه مس جمهوری اسلامی ایران با ۷ درصد اکتشاف رتبه شش مس جهان را تا سال گذشته به خود اختصاص داده بود افزود: مس جمهوری اسلامی ایران تاکنون رتبه پنجم جهان را دارد در حالی که کشورهای دیگر در دوره‌ دوم اکتشاف خود هستند. وی گفت: چند پارامتر را بررسی کردیم نخستین پارامتر در توسعه معدن وجود ذخایر است، دومین مورد فناوری است و مورد بعدی نیز نیروی انسانی بوده و مشکل مالی پارامتر بعدی است؛ حداقل ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در طبقات اداری مس ذخیره است؛ بنابراین تنها پارامتری که مانده تفکر است. وی اضافه کرد: در زنجیره ارزش‌ها مافیای صنعت راه توسعه را برایمان هموار نکردند اما با این حال اجازه پیشرفت به آنها را ندادیم و بر همین اساس تمرکز و کانون تصمیم‌گیران حکومتی در آن افزایش یافته و اجازه دخالت داده نمی‌شود. مدیر مجتمع مس سونگون خاطرنشان کرد: بالای ۹۹.۹ درصد پرسنل مس سونگون همه متخصص و متعهد هستند اما اتفاقات پشت‌پرده و تصمیم‌گیری‌ها مهم است. وی با اظهار اینکه در نظر داریم تا پایان سال ۱۴۰۶ یک میلیون تن کاتد در جمهوری اسلامی ایران تولید کنیم، ادامه داد: تولید کاتد درحال‌حاضر به ۳۰۰هزار تن نزدیک است و ۱.۶ میلیارد دلار رقم صادرات ما است که در مقایسه با کشورهای ضعیف بسیارکم است اما چشم‌انداز ملی ما تا 3 میلیون تن است. وی گفت: بزرگترین محرک سونگون، کاتد مس است اکنون تولید کاتد نداریم و قرار است از یک میلیون تن تولید کاتد، ۴۰۰هزار تن آن در سونگون اتفاق بیافتد که سایر محرک‌های تولید را با خود همگن همگرا می‌کند. عباس‌زاده گفت: سال‌های گذشته کنسانتره برای تولید کاتد نداشتیم و طراح معدن باید به ذخیره‌های آتی و توسعه‌ی معدن توجه کند و تا ۶۰ میلیون تن بار دهد. مدیر مجتمع مس سونگون اظهار کرد: ۳۲۶ تا ۴۰۰ ماشین نیاز داریم که بار هم باید به کنسانتره تبدیل شود، بار ورودی مصوب در یک فاز معدن ۲۱ میلیون تن است که ۵۰۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری می‌شود و فاز 2 کاتد مس سونگون اکنون آماده شده و به پیمانکاران داده می‌شود. وی متذکر شد: ۴ میلیارد دلار از مس سونگون صادرات انجام خواهد شد که ۱.۵ برابر کل صادرات استان است و درآمد ما ۱۱۰ میلیارد تومان با کنسانتره افزایش می‌یابد و سعی داریم پایین‌دست صنایع مس در شهرک تخصصی مس راه انداخته شود که اکنون رتبه اشتغال سونگون در استان ۱.۲ است.

آخرین وضعیت استقلال مس آذربایجان

مدیر مجتمع مس سونگون در خصوص استقلال معدن مس سونگون گفت: سعی می‌کردیم کل مالیات عملکرد سونگون به استان بازگردد که اکنون اتفاق افتاده است و ۲۵ درصد از عملکرد کل مس است. وی با بیان اینکه ۱۵۰ هزار میلیارد تومان هدف سرمایه‌گذاری در مس سونگون است، گفت: مس سونگون به مسئولیت‌های اجتماعی خود نیز اهمیت می‌دهد اما بزرگترین آسیب را در کشور میبیند چراکه شفاف‌سازی نشده و تضاد منافع داریم. مدیر مجتمع مس سونگون با تاکید بر اینکه نمایندگان استان همه با هم در پیشرفت مس سونگون متعهد هستند، یادآور شد: هدف ما توسعه‌ استان است و برای مجموعه‌ مس سونگون اهمیت دارد که من را چگونه قضاوت می‌کنند چراکه توسعه‌ صنعت مس و استان برای ما مهم است. وی همچنین یادآور شد: مصوبات ریاست جمهوری ۱۴ بند بود که ۱۳ بند آن کامل اجرا شده و ۲۸۰۰ تا 3.000 میلیارد تومان اعتبار مالی ناشی از مصوبات است که یکی از بندهای مصوبات طراحی ساختارهای هولدینگی شرکت ملی صنایع مس ایران است که سه شرکت مجتمع شود. وی گفت: قرار است کل مالیات‌های ارزش افزوده و عملکرد به استان بازگردد که مجوز آن گرفته شده است و به اندازه میزان سهم سونگون از درآمد حساب‌های بانکی ملی به استان بازگردد. عباس‌زاده تاکید کرد: شرکت ملی صنایع مس مصوبه دارد با انتقال و ارزشیابی دارایی‌ها جهت تشکیل شرکت مس آذربایجان موافقت شود، به شرطی که هیچ‌گونه بار مالیاتی نداشته باشد؛ بنابراین از وزیر درخواست کردیم مجمع عمومی فوق‌العاده تشکیل شود و نمایندگان بگویند معاف از مالیات هستیم، تمام همت ما این است که چون مطالبه عمومی است محقق شود. وی خاطرنشان کرد: درجه آزادی توسعه سونگون ۳۰ درجه است و پیوست محیط‌زیستی داریم و اسفند امسال کاتد به استان بازمی‌گردد.