فرآیند هوشمندسازی فعالیت‌های معدنی به عملیاتی اطلاق می‌شود که طی آن متخصصان و مهندسان این رشته براساس نیاز معادن و با بهره‌برداری از دانش و فناوری‌های نوین، ابزار و امکاناتی را تعبیه و طراحی کنند که از یک‌طرف باعث کاهش مشکلات و هزینه‌های معدنکاری شود و از طرف دیگر افزایش بهره‌وری، امنیت و سرعت‌عمل را در پی آورد و این فرآیند با نام کلی هوشمندسازی شناخته می‌شود. در حال ‌حاضر در دوره انقلاب صنعتی چهارم به‌سر می‌بریم و تمامی صنایع  از جمله معدن و صنایع معدنی تحت‌تاثیر این موج چهارم قرار گرفته‌اند. به‌عبارت دیگر، با گسترش دنیای مجازی و رشد هوش مصنوعی تمامی صنایع به‌سمت‌وسویی حرکت کرده‌اند که سازکارهای کلیدی درگیر در عملیات خود را به فناوری‌های نوین مجهز کنند. معدن هم به‌شدت درگیر این دوره تحول است و امروزه می‌توانیم در جای جای بخش معدن از اکتشاف گرفته تا بهره‌برداری و استخراج تا کانه‌آرایی و فرآوری از فناوری‌های نوین و هوشمند بهره ببریم، حتی می‌توان گفت که فرآیند هوشمندسازی، منابع انسانی را هم تحت‌تاثیر قرار داده است و نحوه ارتباط و تعامل این بخش را هم به‌طورکلی دگرگون کرده است. مهم‌ترین زیرساخت هوشمندسازی، فراهم شدن بستر مناسب اینترنت و فناوری اطلاعات است. نکته مهم دیگر که نباید از آن غفلت کرد، فرهنگ‌سازی منابع انسانی در سطوح مختلف است. اهمیت این موضوع از آنجا ناشی شده که ایران کشوری در حال توسعه و گذار از دوره معدنکاری سنتی به‌سمت معدنکاری مدرن است. محافظه‌کاری نیروی انسانی درگیر با بخش‌های مختلف در زمینه پذیرش روش‌های جدید و به‌روز، پاشنه‌آشیل فرآیند هوشمندسازی و استفاده از دانش و فناوری در بخش معدن است که با فرهنگ‌سازی و ایجاد بستر آموزشی مناسب می‌توانیم این مشکل را برطرف کنیم. یکی دیگر از مسائل زیرساختی که باید موردتوجه قرار گیرد، توازن توسعه صنعتی ما با بخش معدنی است که در حال ‌حاضر باید اعتراف کنیم به‌صورت معکوس است. به‌عبارت دیگر، معادن بزرگ ما به‌واسطه ذات و شرایط خود به‌طورعموم در نقاط بیابانی و به دور از شهرها هستند و در زمینه امکانات مرتبط با هوشمندسازی، محدودیت‌های فراوانی دارند. در این شرایط به‌عنوان نمونه برای دسترسی به اینترنت با مشکلات متعددی روبه‌رو هستند که می‌تواند مانعی مهم برای توسعه هوشمندسازی معادن به‌شمار رود. به‌طورخلاصه بستر مناسب برای بهره‌برداری از اینترنت و آی‌تی، فرهنگ‌سازی منابع انسانی و موضوع سوم، ایجاد توسعه متوازن صنعتی و معدنی از عمده‌ترین زیرساخت‌های موردنیاز برای فرآیند هوشمندسازی است. در حال‌ حاضر ما در هر 3 زمینه دچار مشکل هستیم و هم در بخش سخت‌افزاری و هم نرم‌افزاری در زمینه اینترنت و آی‌تی دچار نقصان هستیم. به‌علاوه اینکه منابع انسانی نیاز به فرهنگ‌سازی و آموزش دارند که در شرایط فعلی نمی‌توان گفت نشدنی است، اما نه در اشل و مقیاس دیگر نقاط دنیا. بنابراین اگر هدف این است که کشوری پیشرو در زمینه معدن باشیم، باید در سال‌های پیش‌رو سرمایه‌گذاری بیشتری در این حوزه انجام دهیم و با شتاب در این زمینه‌ها پیش برویم. با این همه تحریم‌ها و نبود ارتباط بین بخش معدن و صنایع معدنی کشور ما با کشورهای صاحب‌نام در زمینه معدنکاری نوین هوشمندسازی هم زیرمجموعه آن است می‌تواند ضربه جبران‌ناپذیری به بدنه بخش معدنی ما وارد کند. باتوجه به تمام موارد یادشده، هوشمندسازی در معادن موضوع جدیدی است و در عمل مانند هر تحول جدید دیگری هزینه‌های گزافی خواهد داشت. همین موضوع سبب شده است که از محدوده اولویت‌های معادن کوچک و متوسط خارج شود. این اتفاقی است که در بسیاری از  کشورهای معدن‌خیز دنیا هم به‌چشم می‌خورد و بیشتر در معادن بزرگ به‌اجرا درآمده است. در اقتصاد اصلی داریم باعنوان «صرفه به مقیاس». معادن بزرگ چون توانایی و انعطاف‌پذیری قابل‌توجهی نسبت به میزان تولید خود دارند، می‌توانند هزینه‌های عملیاتی خود را سرشکن کنند، اما چون معادن کوچک و متوسط در این زمینه محدودیت دارند و از توانایی بالایی در زمینه تغییرات برخوردار نیستند، نمی‌توانند هزینه‌ها را پوشش دهند، بنابراین رفتن به‌سوی تغییرات کاری غیرضروری به‌شمار می‌رود، از این‌رو در کشورهای صاحب‌نام معدنی هم استقبال چندانی از این تغییرات به‌چشم نمی‌خورد، اما با گذشت زمان و به‌دست آمدن تجربیات بیشتر و تولید تجهیزات ارزان‌قیمت، معادن متوسط و کوچک هم می‌توانند به این جریان بپیوندند. این اتفاق ناگزیر و حتمی است، زیرا با رفتن به سوی آینده در عمل مسئولیت‌ها از دوش انسان برداشته و به هوش مصنوعی واگذار می‌شود. ریسک را کاهش می‌دهد، اعتماد، دقت و امنیت را بالا می‌برد و تمام این موارد در صنعت و معدن بسیار پراهمیت است.