بررسی جزئیات تولید محصولات معدنی در ۹ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ حکایت از رشد ۱ تا ۲۷ درصدی دارد. بررسی آمار تولید محصولات منتخب معدنی از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت نشان می‌دهد که در مدت ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، یک‌میلیون و ۲۸۳ هزار تن شیشه جام و یک‌میلیون و ۳۰۰ هزار تن کنسانتره زغال‌سنگ تولیدشده که به نسبت به ۹ ماهه سال ۱۴۰۰ به ترتیب ۲۷ درصد و ۲۰ درصد افزایش تولید داشته است.بر اساس آمار شیشه جام و پس‌ازآن کنسانتره زغال‌سنگ بیشترین افزایش تولید را در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ داشته‌اند. در این بازه زمانی، ۴۷۵ هزار تن شمش آلومینیوم تولید شد که نسبت به ۴۱۱ هزار تن تولیدی در مدت مشابه سال ۱۴۰۰ رشدی ۱۶ درصدی داشته است. همچنین حدود ۲۳ میلیون و ۷۸۶ هزار تن فولاد خام و ۱۶ میلیون و ۵۸۶ هزار تن محصولات فولادی تولیدشده که هر یک نسبت به میزان تولید آن‌ها در مدت مشابه (۹ ماهه) سال ۱۴۰۰ حدودا ۱۳ درصد افزایش نشان می‌دهد. در گزارش وزارت صمت در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱ و مقایسه آن با تولید ۹ ماهه ۱۴۰۰، این‌گونه آمده است که به ترتیب تولید ظروف شیشه‌ای 3 درصد، کاتد مس 2 درصد و آلومینا یک درصد افزایش‌یافته است. در این بازه زمانی، تولید ظروف شیشه‌ای از ۵۵۲ هزار تن به ۵۶۶ هزار تن، تولید کاتد مس از ۲۱۶ هزار تن به ۲۲۱ هزار تن و همچنین تولید آلومینا از ۱۷۵ هزار تن به ۱۷۶ هزار رسیده است. البته ۴۶ هزار تن نیز ظروف چینی تولیدشده، که نسبت به مدت مشابه سال ۱۴۰۰ تغییری نداشته است. در ۹ ماهه سال ۱۴۰۱، تولید سیمان از ۴۸ میلیون و ۷۲۲ هزار تن به ۴۸ میلیون و ۳۶۲ هزار تن رسید که حاکی از افت یک‌درصدی تولید است. همچنین تولید کاشی و سرامیک به ۳۴۲ میلیون مترمربع و تولید چینی بهداشتی به ۷۴ هزار تن رسید که هر یک ۳ درصد نسبت به ۹ ماهه ۱۴۰۰ افت تولید داشته‌اند.

تولید فولاد خام ۱۸ درصد رشد کرد

مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صنعت، معدن و تجارت از رشد ۱۸ درصدی تولید فولاد خام در ‌۶ ماهه نخست سال 1401 خبر داد و گفت: در ۷ ماهه نخست این سال درمجموع ۳ میلیون و ۶۸۲ هزار تن فولاد خام از کشور به سمت کشورهای هدف صادرشده است.از وزارت صمت، سیف‌الله امیری افزود: تولید ۶ ماهه نخست سال ۱۴۰۱ در این ماده معدنی ۱۵ میلیون و ۳۰۰ هزار تن بوده است که نسبت به مدت مشابه سال 1400، رشدی معادل ۱۸ درصد را نشان می‌دهد.

وی یادآور شد: تولید فولاد خام ازجمله مواد معدنی است که ظرفیت‌های خوبی برای تولید آن در کشور وجود دارد و در سال 1401 این ظرفیت ۴۷ میلیون تن در سال برآورد شد.

امیری بابیان اینکه تولید کاشی و سرامیک از دیگر محصولات معدنی است که با رشد تولید و صادرات در ماه‌های نخست سال 1401 همراه بوده است، افزود: صادرات این محصول در ۷ ماهه ابتدای این سال با ۶ درصد رشد به ۲ میلیون و ۵۵۵ هزار تن افزایش یافت و با تولید ۲۴۸ میلیون مترمربع کاشی و سرامیک در ۶ ماهه ابتدای سال به رشد ۱۲ درصدی در کشور رسید.ناگفته نماند که ظرفیت تولید این محصول معدنی سالانه ۶۱۲ میلیون مترمربع است و این نشان از ظرفیت بالای تولید کاشی و سرامیک در کشور و وجود ظرفیت‌های بالاتر صادراتی به دیگر کشورهای دارد.

به گفته مدیرکل دفتر صنایع معدنی وزارت صمت در همین مدت ۱۷ میلیون و ۷۰۰ هزار تن آهن اسفنجی تولید شد و کاهش حدود ۵۰ درصدی صادرات این محصول معدنی از سویی و افزایش ۲۰ درصد تولید آن حاکی از رشد مصرف داخلی بوده و این در حالی است که ظرفیت تولید محصول ذکرشده حدود ۳۷ میلیون تن در سال است.

وی ادامه داد: صادرات سنگ‌آهن با افت ۴۱ درصدی مواجه بوده است، به‌طوری‌که باوجود تولید ۵۲ میلیون تن سنگ‌آهن در ۷ ماهه ابتدای سال حدود ۵۳۳ هزار تن صادرات صورت گرفته است، درحالی‌که صادرات آن در مدت مشابه سال قبل ۹۰۷ هزار تن بوده است.

افزایش راندمان در تولید معادن با تجهیزات کارآمد

یک کارشناس بخش معدن گفت: تامین ماشین‌آلات معدنی کارآمد باعث افزایش توانایی و راندمان در تولید معادن کشور خواهد شد. به گزارش فولادبان، آیدین زینال زاده درباره راهکارهای حل مشکلات مربوط به تامین ماشین‌آلات معدنی اظهار کرد: درحال‌حاضر در داخل کشور، زیرساخت‌ها و امکانات تولید کامل ماشین‌آلات سنگین وجود ندارد. وی گفت: هم‌اکنون چاره‌ای نیست جز اینکه بخشی از نیاز داخل از طریق واردات تامین شود، بنابراین در ابتدا باید این گلوگاه را آزاد و واردات را تسهیل کنیم تا کار معادن راه بیفتد.

تجمیع قطعه‌سازان و تفکیک تولیدات

این کارشناس بخش معدن افزود: در مرحله بعد با توجه به اینکه تعداد قطعه‌سازان ماشین‌آلات معدنی زیاد است و شاید به بیش از ۵۰۰ قطعه‌ساز بالغ شود، اگر تمام قطعه‌سازها را دور میزی جمع کنند، می‌توان آنها را به دسته‌های مختلف تقسیم‌بندی کرد و ساخت هر قطعه را به شکل تخصصی به یکی از آنها واگذار کرد و از آنها بخواهیم قطعات ماشین‌آلات فرسوده‌ای که موردنیاز بازار است، شناسایی و تولید کنند. زینال زاده معتقد است که در اقتصاد، معادن بخش اعظم هزینه‌های ثابت و جاری مربوط به تامین، تهیه و نگهداری از ماشین‌آلات معدنی و تجهیزات جانبی آنها است. وی با اشاره به کاهش راندمان و افزایش هزینه در حوزه معدن، تصریح کرد: بر اساس آمارهای موجود، بیش از ۷۰ درصد هزینه‌های عملیات معدنکاری، مرتبط با ماشین‌آلات و تجهیزات معدنی است. به همین دلیل، تأمین ماشین‌آلات معدنی کارآمد باعث افزایش توانایی و راندمان در تولید معادن کشور خواهد شد.

سخن پایانی

رشد ثبت‌شده در روند تولیدات صنعتی در حالی از رونق در این بخش حکایت دارد که ارزیابی گزارش شاخص مدیران خرید نشان از وضعیت دیگری دارد. بر اساس گزارش شامخ کل اقتصاد بر اساس اظهارات مدیران بنگاه‌های بزرگ صنعتی نشان از ورود اقتصاد ایران به رکود تورمی دارد، شامخ کل ثبت‌شده در آذرماه عدد 49.14 بوده است. بر اساس ارزیابی شامخ کل در آذرماه دو شاخص مهمی که مدیران خرید از آن به‌عنوان اثرگذارترین شاخص‌ها یادکرده‌اند، می‌توان به افزایش شدید قیمت مواد اولیه و افت فروش محصولات اشاره کرد. که با این شرایط می‌توان گفت این دو شاخص با یکدیگر مغایرت دارند. در جریان استخراج شاخص مدیران خرید، اگر عدد شاخص بیش از ۵۰ باشد، نشان‌دهنده این است که اقتصاد به سمت توسعه درحرکت است. اما اگر هر رقمی کمتر از ۵۰ باشد، به معنی قرار گرفتن اقتصاد در مسیر انقباض و رکود است. با این شرایط می‌توان گفت در مهر 1400 شاخص اقتصاد کل در مسیر توسعه قرار دارد و از حالت رکود و انقباض خارج‌شده است. رصد داده‌های اعلام‌شده از سوی وزارت صمت نشان‌دهنده آن است که بیشترین رشد تولید در مدت‌زمان موردبررسی به الیاف آکریلیک، تراکتور، انواع تلویزیون، اتوبوس، مینی‌بوس و ون و سموم دفع آفات نباتی رسیده است و دوده، محصولات فولادی، روغن ساخته‌شده نباتی (به علت حذف ارز 4200 و قطع قاچاق، تولید روغن خوراکی کاهش داشته است)، انواع کاغذ و نئوپان مدت‌زمان موردبررسی را با افت تولید سپری کرده‌اند.

منبع:ایرنا