بورس در سه روز اخیر افت شدیدی را تجربه کرد و بسیاری از سهامداران خرد پشت صف‌های فروش سنگین قرار گرفتند و نتوانستند خارج شوند و از آنجایی که در نیمه بازار روز یکشنبه همزمان با عرضه بالای حقوقی‌ها کارگزاری آگاه دچار اختلال شده بود برخی سهامداران معتقدند که با توجه به اینکه سال ۹۹ در ابتدای عرضه بالای حقوقی‌ها کارگزاری‌ها دچار اختلال می‌شدند به نظر می‌رسد یک حرکت عمدی است. در واقع خود کارگزاری‌ها در معاملات بازار سهام فعال هستند و زمانی که می‌خواهند سهام خود را بفروشند برای اینکه صف‌های فروش سنگین نشود در کارگزاری اختلال ایجاد می‌کنند. البته این موضوع در حد یک گمانه‌زنی است و نمی‌توان با قطعیت درباره آن حرف زد اما اینکه در زمان ریزش‌های سنگین برخی کارگزاری‌ها دچار اختلال می‌شوند هم بدون مسئله نیست.

اختلال در سیستم عمدی نیست

عظیم ثابت، دبیر کانون کارگزاران در گفت‌وگو با بازار درباره دلایل اختلال در سیستم برخی کارگزاری‌ها در روز نخست افت بورس گفت: به طور قطع برخی کارگزاری‌ها باگ‌هایی دارند و اختلال در سیستم نمی‌تواند عمدی و تحت تاثیر عوامل دیگری باشد. وی در پاسخ به این سوال که اختلال در زمان ریزش بازار هم در برخی کارگزاری‌ها اتفاق افتاده بود آیا این مسئله نمی‌تواند نشانه عمدی بودن این اختلالات باشد، تصریح کرد: به طور قطع وضعیت سیستم کارگزاری‌ها درحال‌حاضر بسیار متفاوت از سال ۹۹ است، زیرا خیلی ارتقا پیدا کرده‌اند پس اختلال جزیی در برخی کارگزاری‌ها قابل مقایسه با اختلال سال ۹۹ نیست.

مقایسه اختلال سال ۱۴۰۲ و ۱۳۹۹

درحال‌حاضر افت شدید شاخص کل بورس به قدری بوده که بسیاری از فعالان و سهامداران بازار نسبت به عملکرد کارگزاری‌ها بی‌توجه هستند در حالی که مشکلات عملکرد کارگزاری‌ها در عرضه‌ها بی‌تاثیر نبود، زیرا سهامداران خرد نمی‌توانستند وضعیت معاملات سهام خود را رصد کنند به همین دلیل در هیجانات بالای بازار در صف فروش قرار گرفته‌اند.  پیش از این در سال ۹۹ این اتفاق به قدری بین کارگزاری‌های مختلف به کرات تکرار شده بود که فعالان بازار سوءظن‌های به مدیران و مسئولان پیدا کرده بودند که مبادا حرکتی عمدی برای قفل کردن سرمایه سهامدار خرد در بازار باشد، در آن زمان برخی مسئولان هم به این مسئله ورود کردند و در نهایت اتفاق خاصی هم نیفتاد و کارگزاری‌ها همچنان دست بالا را از آن خود دارند.

سیستم برخی کارگزاری‌ها ضعیف است

پویان مظفری، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بازار درباره عملکرد ضعیف برخی کارگزاری‌ها در روند نزولی بازار سرمایه گفت: به طور قطع سیستم برخی کارگزاری‌ها ضعیف است و وقتی سفارش‌گذاری در بازار بالا می‌رود هنگ می‌کنند و مشکلاتی را برای معامله گران به وجود می‌آورد. وی با تاکید بر اینکه در چنین موقعیتی وضعیت دستگاه‌های نظارتی است تا در صورتی که یک اختلال و... در کارگزاری تکرار شد حتما به مسئله رسیدگی کند تا در صورتی که اتفاقی بود به آنها تذکر دهد که نقص را برطرف کند و در صورتی که شبهه عمدی بودن در کار بود موضوع به صورت جدی رسیدگی شود و از آنجایی که پای سرمایه مردم در میان است به سادگی از کنار این مسئله عبور نکنند و همچون یک تخلف به آن رسیدگی شود.

سخن پایانی

درحال‌حاضر هنوز کارگزاری‌ها به صورت انحصاری فعالیت دارند، هرچند سازمان بورس در اعطای مجوز به کارگزاری جدید اقداماتی انجام داده اما هنوز فضای انحصاری نشکسته و از طرف دیگر بسیاری از سهامداران هنوز نسبت به تغییر کارگزاری و... اطلاعات چندانی ندارند و تا آن زمان که فضای معاملاتی رقابتی شود دستگاه‌های نظارتی باید بر عملکرد کارگزاری‌ها نظارت بیشتری داشته باشند تا اختلال یکباره آنها در شرایط افت شدید بورس منجر به عدم توان تصمیم‌گیری در سهامداران نشود. از این رو در موقعیت کنونی ناظران بر عملکرد کارگزاری‌ها باید گزارش‌های شفاف درباره عملکرد کارگزاری‌ها اعلام کنند.