دهم آذرماه طبق مصوبه شورای فرهنگ عمومی ، به مناسبت سالروز کشته شدن سید حسن مدرس درتقویم جمهوری اسلامی ایران، به نام روز مجلس نامیده می شود.
شاید مناسبترین یادداشتی که بتوان در این روز نوشت حرفها و سخنان خود آیت اله شهید مدرس باشد، توصیههایی که اگر عمل شود، مجلسی واقعی شکل خواهد گرفت و نمایندگانی پدید خواهد آمد که در تاریخ ماندگار خواهند شد.
چند جمله معروف مدرس، که با یک جستجوی ساده در دنیای مجازی پیدا میشود:
۱- خداوند دو چیز را به من نداد یکی ترس و دیگری طمع، هرکس با مصالح ملی و امور مذهبی همراه باشد، من هم با او همراهم .
۲ـ برای پیشبرد مقاصد خودمان نباید از سلاح برنده دین و تبلیغات مذهبی استفاده نمود، چون اگر با شکست مواجه شویم، اعتقادات مردم متزلزل میشود.
۳ـ اگر واقعاً غرض این است که چیزی که مملکت ما را خراب کرد، مسلمین را کم کرد، فواحش را زیاد کرد، فقیر را در مملکت ما زیاد کرد را میخواهید بیابید و رفع کنید و میخواهید خدمت به ملت تان بکنید، ببینید کجا عیب دارد همان جای معیوب را رفع کنید.
۴ـ مفاسد نوعیه، رافع نوعیه میخواهد، کتک زدن و جریمه کردن، رافع فساد نمیشود.
۵ ـ دولتهای مستعمره جوی اروپا از سه قرن پیش برای استعمار ممالک شرق کمر همت بستند و اکثر ملل شرق را خواه از لحاظ سیاسی و اقتصادی و خواه از لحاظ اجتماعی به اسارت درآوردند و از میانه ملتهای آسیای وسطی، قومی که در مقابل بیگانه مقاومت ورزید و خود را لقمه چرب اما پر از خار و خس نشان داد ملت ایران بود.
۶ـ اگر میبینید من نسبت به بسیاری از اسرار آزادانه اظهار عقیده میکنم و هر حرف حقی را بیپروا میزنم، برای این است که چیزی ندارم و از کسی هم چیزی نمیخواهم، اگر شما هم بار خود را سبک کنید و توقع خود را کم نمایید، آزاد میشوید.
۷ ـ تلاش و حرکت جامعه برای رسیدن به کمال انسانیت و آزادگی، زمانی بهترین نتیجه را به بار میآورد که با عقل و تدبیر آغاز و به آزادی ختم شود.
۸ ـ عاقل تا بصیرت پیدا نکند، سزاوار نیست صحبت کند.
۹- فردی چون من که عمامهاش بالش و عبایش روانداز او است و به لبی نان قانع است هر کجا رود به راحتی زندگی برایش میسر و راحت است.
در مورد حاضر جوابي هاي شهيد مدرس هم برگرفته از کتاب ایشان، می توان نمونههایی را عنوان کرد:
یک روز وقتی که مدرّس از مجلس به خانه بازگشت، عدّهای از مردم به منزل مدرّس ریخته با سر و صدای زیاد گفتند: آقا! این چه لایحهای بود که امروز تصویب شد؟ خلاف مصلحت است.
مدرّس پاسخ داد: اگر بیست رأس اسب و الاغ و یک آدم را در مجلسی جمع کنند و از آنها بپرسند که ناهار چه میخورید، جواب چه میدهند؟
همه گفتند: جو.
مدرّس گفت: آن یک نفر هم ناچار است سکوت کند. این وکلایی که شما انتخاب کردهاید، شعورشان همین است. بروید آدم انتخاب کنید.
در مورد راه اصلاح کشور هم می گویند روزی مشیرالدّوله به منزل مدرّس آمد و به وی گفت: آقا! وضع این مملکت کی درست میشود؟
مدرّس پاسخ داد: روزی که تو بروی نایین و مشغول زراعت شوی و من هم بروم اصفهان، دنبال کار طلبگی خودم.
در موردي که مدرّس نسبت به فرمانفرما انتقاد کرده و ایراد گرفته بود، فرمانفرما به وسیله یکی از دوستان مدرّس که با او نزدیک بوده، به مدرّس پیغام میدهد: خواهش میکنم حضرت آیتالله اینقدر پا روی دُم من نگذارند.
مدرّس جواب میدهد: به فرمانفرما بگویید: حدود دُم حضرت والا باید معلوم شود زیرا من هرجا پا میگذارم دُم حضرت والاست.
شهید مدرس ویژگیهای منحصر بفرد دیگری داشت که در کلام مقام معظم رهبری میتوان آنها را یافت: مدرس خصوصیت عمدهاش این بود که هیچ عامل ارعاب و تهدید و تطمیع و فریبگری در او اثر نمیکرد. همان وقتی که علیالظّاهر فضا را برضد او آنچنان متشنج کرده بودند که علیهاش شعار میدادند، او ایستاد و حرف خودش را زد.
وی در طول زندگی باکی از مرگ نداشت و تنها به منافع ملی و مصلحت جامعه سخن میگفت، حرکت کرده و مخالفت میکرد. نه تابع حزب بود و نه با وعدهها تطمیع میشد. مدرس پاکباختهای بود که به حق به عنوان نمادی از عصاره ملت در مجلس شناخته میشود
مقام معظم رهبری در آغاز به کار یازدهمین مجلس شورای اسلامی هم در مورد مجلس و نمایندگان بخشی از حرف های مدرس را به زبان امروزی و با توجه به شرایط فرمودند:
علاوه بر مشکلات عمدهی مشهود، باید اذعان کنیم که در دهه پیشرفت و عدالت،نمرهی مطلوبی درباب عدالت به دست نیاوردهایم. این واقعیّتِ ناخواسته باید همه را به تلاش فکری و عملی در باب معیشت طبقات ضعیف، به مثابه اولویت، وادار سازد. توصیهی صاحبنظران به ما میگوید که راه درست برای این مقصود اصلاح خطوط اصلی اقتصاد ملّی یعنی: اشتغال، تولید، ارزش پول ملی، تورم، اسراف و امثال آن است
رهبر انقلاب عبارت «مجلس در رأس امور است» را به عنوان جامعترین تعبیر درباره شأن و وظیفه مجلس قلمداد کردند و رمز تحقق در رأس ماندن مجلس را هم اشاره کردند و گفتند: آن که میتواند مجلس را در این جایگاه شایسته بنشاند، نمایندگان محترم هستند، آنگاه که نمایندگان مجلس با شناخت درست از شرایط و اولویّتهای کشور و با کارشناسی، و با حضور فعّال و منظّم، و با پاکدستی و امانتداری، وظیفهی قانونگذاری و دیگر وظایف خود را انجام دهند، مجلس، نقطهی امید مردم و نقطهی اتّکاء مجریان، و به معنی حقیقی، در رأس امور کشور خواهد بود.
ایشان در ادامه، یکی از شروط اینکه مجلس در رأس امور قرار بگیرد را قانونگذاری درست و بسنده و قابل اجرا عنوان کردند و البته شرط دیگر شایستگی مجلس را نمایندگان دانستند، یعنی شایستگی نمایندگان هم باید ارتقا پیدا کند تا مجلس در رأس امور قرار بگیرد.
مسئله شایستگی نمایندگان به مواردی بستگی دارد: اولاً شناخت آنها از اولویتهای کشور یعنی قدرت تشخیص نمایندگان نسبت به مسائل کشور، دوم پاکدستی و امانتداری نمایندگان است.