موسسه «Fastmarkets» با در نظر گرفتن وضعیت بازار کنسانتره مس اعلام کرد: افزایش ظرفیت‌های جدید در واحدهای ذوب این فلز در سال ۲۰۲۴، بدین معناست که احتمال توقف موقت فرایند تولید به منظور آغاز فاز تعمیر و نگهداری، کاهش ظرفیت تولید و تعطیلی در برخی از واحدهای ذوب مس در آینده‌ای نزدیک قریب‌الوقوع خواهد بود.
وضعیت محدودیت دسترسی در بازار کنسانتره مس، عملا تاثیرگذاری خود را بر روی تعرفه‌های ذوب و پالایش منعکس کرده و تعرفه‌های آن به پایین‌ترین حد تعیین شده از ماه آوریل ۲۰۲۱ رسیده است.
در همین راستا، موسسه «Fastmarkets» شاخص تعرفه‌ ذوب و تعرف پالایش کنسانتره مس، با شرط تحویل در بنادر آسیا و اقیانوسیه و تقبل هزینه ارسال توسط خریدار (cif) را به ترتیب ۲۲/۷ دلار در هر تن و ۲/۷ سنت در هر پوند در هفته منتهی به روز ۲۶ ژانویه ۲۰۲۴ ارزیابی کرد که هر دو تعرفه نسبت به ارقام اعلام شده در روز پنجم ژانویه سال مذکور، حدود ۵۲/۹ درصد کاهش داشتند.
تعرفه‌ ذوب به هزینه‌هایی گفته می‌شود که شرکت‌های فعال در حوزه معدن به واحدهای ذوب پرداخت می‌کنند تا سنگ معدن نیمه فرآوری شده یا کنسانتره مس را به فلزی آماده مصرف تبدیل کنند. به طور کلی، کاهش حجم عرضه مس در بازار فیزیکی، منجر به کاهش تعرفه‌های ذوب و پالایش کنسانتره این فلز خواهد شد.
لازم به ذکر است که وضعیت محدودیت در دسترسی به کنسانتره مس، زمانی که دادگاه عالی پاناما حکم توقف فعالیت و تولید شرکت «First Quantum» در معدن «Cobre Panama» را ابلاغ کرد، بیشتر نمایان شد. همچنین ظرفیت تولید کنسانتره مس در معدن نام برده قبل از حکم تعلیق صادر شده از سوی دادگاه، حدود ۳۵۰ هزار تن در سال اعلام شده بود.
پس از این اتفاق شرکت‌هایی نظیر «Anglo American»، «Vale» و «Southern Copper» دستورالعمل تولید خود را پس از بازبینی مجدد برای سال ۲۰۲۴ ارائه دادند که نشان از کاهش ظرفیت تولید مس در معادن تحت مدیریت شرکت‌های مذکور دارد. در همین رابطه، تحلیلگران موسسه «Fastmarkets» میزان تولید مس از معادن در سال ۲۰۲۴ را حدود ۳۲۴ هزار تن پیش‌بینی کردند.
البته ناگفته نماند که بازار مس در سال ۲۰۲۳ به سبب میزان تولید کمتر از حد انتظار شرکت «Teck Resources» به دلیل چالش‌ها و موانع ایجاد شده در پروژه «QB2» و وجود گسل در معدن «Highland Valley Copper»، با مشکلاتی همراه شده بود.
به گفته اندرو کول، تحلیلگر موسسه «Fastmarkets»، ارزیابی تراز بازار کنسانتره مس در سال ۲۰۲۴، کسری حدود ۳۰۰ هزار تنی را نشان می‌دهد. لازم به ذکر است که موسسه مذکور در سه ماه پایانی سال ۲۰۲۳، وضعیت مازاد عرضه را برای بازار مس در سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی‌ کرده بود.
 افزایش ظرفیت واحدهای ذوب مس
برخی از منابع به موسسه «Fastmarkets» اعلام کردند که هر ساله انتظار می‌رود برخی اختلالات، موجب تاثیرگذاری بر روند تولید مس از معادن شود. از جمله عواملی که انتظار می‌رود در روند تولید فلز مذکور در سال ۲۰۲۴ اختلالاتی ایجاد کند، می‌توان به اعتراضات و اعتصابات کارگران، وضعیت نامناسب آب‌وهوا و افزایش حجم کنسانتره‌های مس کم‌عیار اشاره کرد.
به گفته منابع مذکور، افزایش سریع ظرفیت فرآوری واحدهای ذوب در ماه‌های آینده هم‌زمان با روند آغاز فعالیت پروژه‌های جدید، منجر به تاثیر منفی در روند فعلی تامین کنسانتره مس خواهد شد.
در همین راستا، انتظار می‌رود واحد ذوب «Manyar» متعلق به شرکت «Freeport» در اندونزی، ظرفیت تولید خود در سال ۲۰۲۴ را به حدود یک میلیون و ۷۰۰ هزار تن کنسانتره مس در سال برساند. علاوه‌براین، ظرفیت فعلی فرآوری در واحد ذوب «Manyar» متعلق به شرکت «Freeport» با ۳۰ درصد افزایش، به یک میلیون و ۳۰۰ هزار تن کنسانتره مس در سال رسیده است.
کاتلین کویرک، مدیر شرکت «Freeport» طی بیانیه‌ای در ابتدای ماه فوریه ۲۰۲۴ اعلام کرد که هم‌اکنون این شرکت کنسانتره‌ لازم برای فروش به مشتریان خود را در اختیار دارد اما زمانی که افزایش ظرفیت فرآوری در واحد ذوب «Manyar» متعلق به شرکت «Freeport» به مرحله عملیاتی برسد، این موضوع تغییر خواهد کرد.
وی خاطرنشان کرد: در صورتی که واحدهای ذوب شرکت مذکور همچنان به فعالیت خود ادامه دهند، هنوز می‌توان کنسانتره مس برای فروش به مصرف‌کنندگان را از پروژه «Cerro Verde» تحت نظارت شرکت «Freeport» در کشور پرو تامین کرد. در واقع تمام کنسانتره‌های مس تولید شده شرکت «Freeport» در واحدهای فرآوری این شرکت در اندونزی تصفیه می‌شوند. در همین حال، به نظر می‌رسد ظرفیت تولید در واحدهای ذوب در هند، جمهوری دموکراتیک کنگو (DRC) و اندونزی در سال ۲۰۲۴ با افزایش همراه شود.
شرکت «Adani Enterprises» هند قصد دارد فاز اول واحد ذوب مس خود با ظرفیت ۵۰۰ هزار تن در هر سال را زودتر از موعد به بهر‌برداری برساند؛ این در حالی است که واحد ذوب بلیستر مس متعلق به شرکت‌های «Ivanhoe Mines» و «Zijin Mining Group» با ظرفیت سالانه ۵۰۰ هزار تن قرار است در معدن «Kamoa-Kakula» در جمهوری دموکراتیک کنگو تکمیل شده و وارد فاز بهره‌برداری شود.
همچنین شرکت «PT Amman Mineral International» در حال ساخت یک واحد ذوب در پروژه «Batu Hijau» در اندونزی است؛ پروژه‌ای که به گفته شرکت مذکور در ماه می ۲۰۲۴ تکمیل خواهد شد و فاز بهره‌برداری از آن در آینده‌ای نزدیک آغاز می‌شود. از همین رو، انتظار می‌رود سالانه ۹۰۰ هزار تن کنسانتره مس از معادن «Batu Hijau» و «Elang» در واحد ذوب ذکر شده فرآوری شود. علاوه‌براین، با افزایش ظرفیت واحدهای ذوب مس در چین، سالانه حدود سه میلیون و ۴۰۰ هزار تن به ظرفیت فرآوری واحدهای ذوب مذکور در این کشور تا سال ۲۰۲۶ افزوده می‌شود.
بیشترین افزایش ظرفیت فرآوری مس در چین، مربوط به سه پروژه شرکت «Tongling Nonferrous Metals Group» خواهد بود. ظرفیت این سه واحد ذوب، بیش از دو میلیون تن در سال خواهد بود، بنابراین با احتساب صورت گرفته، شرکت نام برده به بزرگ‌ترین واحد ذوب مس در جهان تبدیل می‌شود.
برخی از منابع به موسسه «Fastmarkets» اعلام کردند که کنسانتره مس به عنوان مواد اولیه تمام پروژه‌های ذوب جدید نام برده شده، از طریق معادن تحت مدیریت شرکت‌های مذکور و یا از بازار فیزیکی تامین می‌شود.
گفتنی است افزایش هر یک تن ظرفیت فرآوری جدید در واحدهای ذوب، به حدود چهار تن کنسانتره مس نیاز دارد. همین مسئله حجم عرضه کنسانتره مس در واحدهای ذوب را با محدودیت مواجه خواهد کرد و به همین دلیل فشار بر کاهش تعرفه‌های ذوب و پالایش افزایش پیدا می‌کند.
واکنش اتحادیه واحدهای ذوب چین به تغییرات تعرفه‌های ذوب
هر ساله، اتحادیه واحدهای ذوب مس چین با نام «Copper Smelters Purchase Team» در خصوص تعیین تعرفه‌های ذوب و پالایش سالانه با شرکت‌های معدنی بزرگ مذاکره می‌کنند و تعرفه تعیین شده توسط دیگر شرکت‌های فعال در این صنعت به منظور ثبت قراردادهای جدید مورد استفاده قرار می‌گیرد.
این اتحادیه در ابتدای ماه فوریه ۲۰۲۴، یک جلسه فوق‌العاده برگزار کرد و دستورالعمل خرید کنسانتره مس با ارقام ۵۰ دلار در هر تن و پنج سنت در هر پوند را برای تعرفه‌های ذوب و پالایش مس در بازار فیزیکی در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ تعیین کرد.
لازم به ذکر است که اتحادیه مذکور در ماه دسامبر ۲۰۲۳، ارقام ۸۰ دلار در هر تن و هشت سنت در هر پوند را برای تعرفه‌های ذوب و پالایش در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ تعیین کرده بود. این رقم دقیقا مشابه تعرفه‌هایی است که واحدهای ذوب چین طرف قرارداد با شرکت‌های «Antofagasta» و «Freeport» برای ثبت قراردادهای ۲۰۲۴ خود با آن موافقت کرده بودند.
تعرفه ذوب و پالایش ۸۰ دلار در هر تن و هشت سنت در هر پوند تعیین شده از سوی اتحادیه «Copper Smelters Purchase Team»، حدود ۱۶ درصد نسبت به تعرفه ذوب و پالایش ۹۵ دلار در هر تن و ۹/۵ سنت در هر پوند تعیین شده برای سه ماهه چهارم سال ۲۰۲۳ کاهش را به ثبت رساند.
در جلسه اخیر این اتحادیه، در خصوص احتمال زمان‌بندی توقف موقت واحدهای ذوب مس به منظور آغاز فرایند تعمیر و نگهداری و کاهش میزان تولید در آن‌ها بحث‌هایی ارائه شد. با این حال، هنوز تصمیم قطعی در این رابطه گرفته نشده است. با این وجود، برخی از واحدهای ذوب مس در چین از قبل به صورت داوطلبانه نرخ‌های بهره‌برداری خود را کاهش داده‌اند.
به گفته برخی از منابع آگاه به وضعیت واحدهای ذوب چین، حدود ۲۰ تا ۴۰ درصد از کنسانتره مس مورد نیاز واحدهای ذوب بزرگ در این کشور از طریق بازار فیزیکی تامین می‌شود. در همین راستا، برخی از مشارکت‌کنندگان بازار اعلام کردند که تعرفه‌های ذوب و پالایش کنساتره مس بیش از حد کاهش یافته‌اند.
از همین رو، اگر واحد‌های ذوب ظرفیت تولید خود را کاهش دهند و یا زودتر از موعد برنامه‌ریزی شده فاز تعمیر و نگهداری خود را آغاز کنند، فشار وارد شده بر عرضه کنسانتره به ویژه با نزدیک شدن به تعطیلات سال نو چینی کاهش خواهد یافت.
طبق گفته‌های اندرو کول به عنوان تحلیلگر موسسه «Fastmarkets»، انتظار می‌رود تعرفه‌های ذوب و پالایش در ماه آوریل ۲۰۲۴ به پایین‌ترین حد سالانه خود برسند. علاوه‌براین، پدیده آب‌وهوایی ال نینو ممکن است باعث ایجاد اختلالات بیشتر در فعالیت معادن مس در سه ماهه اول سال ۲۰۲۴ شوند.
به گفته این تحلیلگر، حتی اگر تعرفه‌های ذوب و پالایش به یک روند ثبات دست پیدا کنند، احتمال آغاز روند نزولی مجدد تعرفه‌های ذکر شده در چندین ماه آینده و ثبت ارقامی کمتر از اعداد به ثبت رسیده فعلی برای آن دور از انتظار نیست.
وی خاطرنشان کرد: زمانی که ظرفیت واحد ذوب در خارج از چین و در کشورهایی چون جمهوری دموکراتیک کنگو، هند و اندونزی مطرح می‌شود، در مجموع ظرفیت ذوب بسیار زیاد در مقابل حجم عرضه بسیار کم کنسانتره مس وجود دارد.
پیش‌بینی می‌شود افزایش حجم عرضه مس استخراج شده در بازه سال‌های ۲۰۲۳ تا ۲۰۲۶ نسبتا کم باشد. موسسه «Fastmarkets» پیش‌بینی کرده است که حجم عرضه کنسانتره مس جهانی با احتساب محدودیت در سهمیه تولید، با سه میلیون و ۱۶۵ هزار تن افزایش از ۱۷ میلیون و ۷۱۸ هزار تن در سال ۲۰۲۲، به ۲۰ میلیون و ۸۸۲ هزار تن در سال ۲۰۲۶ برسد.