برخی منابع به موسسه «Fastmarkets» اعلام کردند که تغییر سریع در وضعیت بازار فیزیکی کنسانتره مس از ماه اکتبر 2023، موجب افزایش رقابت برای تامین این ماده معدنی در سال 2024 شده است. به گفته این منابع، وضعیت مشابهی نیز در سایر بازارهای مواد اولیه مس مانند بلیستر و آند به وجود آمده است.
تغییر در وضعیت بازار مس زودتر از حد انتظار رخ داده است که عمدتا به دلیل تعلیق نامحدود فعالیت در معدن مس «Cobre Panama» تحت مدیریت شرکت «First Quantum» در روز ۲۸ نوامبر ۲۰۲۳ است. اخیرا برخی از شرکت‌های معدنی بزرگ در صنعت مس از جمله شرکت «Anglo American» و شرکت «Vale»، دستورالعمل میزان تولید مس خود را برای عرضه در سال ۲۰۲۴ کاهش دادند. این مسئله به نوبه خود منجر به افزایش نگرانی‌ها در وضعیت عرضه جهانی فلز سرخ شده است.
موسسه «Fastmarkets» پیش‌بینی خود مبنی بر رشد تولید جهانی مس از معادن برای سال ۲۰۲۴ را مورد بازبینی مجدد قرار داده است. این موسسه هم‌اکنون کسری حدود ۳۰۰ هزار تنی را برای کنسانتره مس در سال ۲۰۲۴ پیش‌بینی می‌کند. پیش‌بینی اخیر موسسه «Fastmarkets»، دقیقا نقطه مقابل پیش‌بینی است که این موسسه دو ماه گذشته مبنی بر مازاد عرضه مس در سال ۲۰۲۴ ارائه داد. با توجه به شرایط به وجود آمده در صنعت مس، سوالی که مطرح می‌شود این است که بازار این فلز و مواد اولیه آن در سال ۲۰۲۴ با چه خطراتی مواجه خواهند بود؟
کنسانتره مس تمیز، یکی از مواد اولیه پراستفاده و مورد نیاز واحدهای ذوب مس به ویژه در چین محسوب می‌شود. برخی از منابع آگاه به وضعیت بازار به موسسه «Fastmarkets» اعلام کردند که کاهش دسترسی به کنسانتره مس در بازار به‌ ویژه کنسانتره مس تمیز، حق انتخاب محدودتری را پیش روی تولیدکنندگان این فلز گذاشته است. بر همین اساس انتظار می‌رود تمایل برای استفاده از سایر مواد اولیه مس از جمله کنسانتره مس ترکیبی افزایش پیدا کند.
کنسانتره مس ترکیبی به کنسانتره‌ای اطلاق می‌شود که در آن کنسانتره مس ناخالص با نوع تمیز آن ترکیب شده باشد. به گفته برخی از فعالان بازار مس، کاهش دسترسی به کنسانتره مس تمیز در وضعیت فعلی، منجر به افزایش خرید کنسانتره مس ترکیبی از بازار فیزیکی شده است. در همین راستا، بازار کنسانتره مس در سال ۲۰۲۴ با توجه به وضعیت فعلی برای تامین کنسانتره‌های تمیز و ترکیبی نسبت به گذشته رقابتی‌تر شده است.
یکی از معامله‌گران فلز مس به موسسه «Fastmarkets» گفت: در حال حاضر این وضعیت در بازار فیزیکی بیشتر به چشم می‌آید زیرا به دلیل محدودیت در دسترسی به کنسانتره مس تمیز، تقاضا برای کنسانتره مس ترکیبی در این بازار با افزایش مواجه شده است.
یکی دیگر از این معامله‌گران اظهار داشت: سهم بازار کنسانتره مس ترکیبی در سال ۲۰۲۴، با روند صعودی همراه خواهد بود و با توجه به افزایش تمایل به خرید آن، قیمت این کنسانتره افزایش پیدا می‌کند.
برخی از محموله‌های کنسانتره مس ترکیبی در بنادر چین، با قیمت متوسط ۶۰ دلار در هر تن به فروش می‌رسند که نشان‌‌دهنده یک شکاف قیمتی اندک با نمونه کنسانتره مس تمیز است. با توجه به افزایش حجم تقاضا برای کنسانتره مس ترکیبی، انتظار می‌رود واحدهای تولیدی نرخ فعالیت‌های خود را افزایش دهند. با این حال، سوالی که ذهن مشارکت‌کنندگان بازار را به خود مشغول کرده این است که چگونه می‌توان کنسانتره مس ترکیبی با قیمت مناسب را با کنسانتره مس تمیز که قیمت آن بالاتر است، تامین کرد؟با توجه به محدودیت دسترسی به بازار کنسانتره مس، حجم عرضه محصولات میانی از جمله بلیستر و آند مس نیز با محدودیت مواجه خواهد شد. در همین رابطه، موسسه «Fastmarkets» اعلام کرد که رقابت بر سر تامین بلیستر و آند مس در مقایسه با بازار کنسانتره این فلز چندان افزایش نخواهد یافت.یکی از فعالان بازار مس تصریح کرد: اگرچه بازارهای بلیستر و آند مس در سال ۲۰۲۴ با محدودیت همراه می‌شوند اما به نظر می‌رسد قیمت آن‌ها نسبت به قیمت کنسانتره مس نوسان کمتری را تجربه کند. در همین راستا چین در ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۳، حدود ۲۵/۱۱ میلیون تن کنسانتره مس وارد کرد که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۲، حدود ۸/۲ درصد افزایش را به ثبت رساند. طبق آخرین داده‌های دریافتی از گمرک چین، حدود ۹۴۹ هزار و ۶۷۳ تن آند مس به این کشور در مدت مشابه وارد شد که ۱۲/۰۳ درصد نسبت به حجم ۱/۰۱ میلیون تن واردات این ماده اولیه در سال ۲۰۲۲ کاهش داشت.
موسسه «Fastmarkets» شاخص هفتگی تعرفه ذوب (TC) کنسانتره مس با شرط تحویل بر روی عرشه کشتی‌ در بنادر آسیا و اقیانوسیه، با تقبل هزینه ارسال توسط خریدار (cif) را حدود ۵۳/۵ دلار در هر تن در روز ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳ اعلام کرد که در مقایسه با رقم ۵/۸ دلار در هر تن تعیین شده در یک هفته قبل از تاریخ مذکور که پایین‌ترین سطح از اواخر ماه دسامبر ۲۰۲۱ محسوب می‌شود، مقداری کاهش را به ثبت رساند. بر اساس آخرین ارزیابی این موسسه در اولین هفته تجاری سال جدید میلادی یعنی روز پنجم ژانویه ۲۰۲۴، تعرفه ذوب حدود ۴۸/۲ دلار در هر تن محاسبه شد که پایین‌ترین میزان از اواخر ماه جولای ۲۰۲۱ به شمار می‌رود.
بر اساس ارزیابی هفتگی موسسه «Fastmarkets»، شاخص تعرفه پالایش کنسانتره مس با شرط تحویل بر روی عرشه کشتی‌ در بنادر آسیا و اقیانوسیه با تقبل هزینه ارسال توسط خریدار (cif)، حدود ۵/۳۵ دلار در هر پوند در روز ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳ تعیین شد که در مقایسه با تعرفه پالایش ۵/۶۸ دلار در هر پوند ثبت شده در یک هفته قبل از تاریخ مذکور، روند کاهشی را نشان می‌دهد.طبق آخرین ارزیابی این موسسه در روز پنجم ژانویه ۲۰۲۴، تعرفه پالایش حدود ۴/۸۲ دلار در هر پوند به ثبت رسید که پایین‌ترین تعرفه پالایش از اواخر ماه جولای ۲۰۲۱ محسوب می‌شود. به علاوه، ارزیابی قیمت بلیستر مس با لحاظ کردن تعرفه پالایش جهت عرضه در بازار فیزیکی با شرط تحویل در بنادر چین و تقبل هزینه ارسال توسط خریدار، حدود ۱۰۰ تا ۱۱۵ دلار در هر تن در روز ۲۹ دسامبر ۲۰۲۳ را نشان می‌دهد که نسبت به تعرفه تعیین شده در یک ماه قبل از تاریخ مذکور تغییری در آن مشاهده نشد.
ریسک‌های احتمالی
به گفته برخی از منابع، اسید سولفوریک به عنوان یک فرآورده جانبی حاصل از ذوب مس، یکی از منابع مهم کسب سود برای واحد‌های ذوب به شمار می‌رود. کاهش حجم تقاضا برای این فرآورده جانبی و افزایش هزینه‌های تهیه مواد اولیه، می‌تواند تهدیدی برای کسب سود واحد‌های ذوب مس محسوب شود.
بر همین اساس، پیش‌بینی می‌شود کاهش حاشیه سود حاصل از فروش اسید سولفوریک به یک مشکل بلندمدت برای واحدهای ذوب مس تبدیل شود. یکی از واحدهای ذوب مس در همین رابطه اعلام کرد: زمانی که حجم تقاضا برای اسید سولفوریک افزایش پیدا کند، حاشیه سود بسیار مناسب خواهد بود اما در حال حاضر به دلیل رکود اقتصادی و وضعیت بازار مس، تقاضا برای این محصول جانبی روند نزولی به خود گرفته و در نتیجه حاشیه سود واحدهای ذوب کاهش یافته است.یکی دیگر از منابع مطلع از وضعیت بازار مس خاطرنشان کرد: شرایط برای فروش اسید سولفوریک در بازار داخلی یا صادرات آن، به خصوص در نیمه اول سال ۲۰۲۳ چندان مناسب نبود. اگر این وضعیت در سال ۲۰۲۴ نیز ادامه داشته باشد، واحدهای ذوب مجبور خواهند شد برای خرید کنسانتره مس هزینه بالاتری را پرداخت کنند و این موضوع خطر کاهش مقدار تولید در واحدهای ذوب مس را در پی خواهد داشت.
داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد که چین در ۱۱ ماهه سال ۲۰۲۳، حدود ۲/۲۴ میلیون تن اسید سولفوریک صادر کرده است که نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۲۳، حدود ۳۴/۷ درصد کاهش داشته است. گفتنی است که میانگین قیمت صادرات اسید سولفوریک از چین، حدود ۲۱/۰۶ دلار به ازای هر تن تعیین شد که ۸۱/۰۴ درصد نسبت به سال ۲۰۲۲ کاهش داشته است.