سیزدهمین همایش و نمایشگاه چشم‌انداز صنعت فولاد و سنگ‌آهن ایران با نگاهی به بازار برگزار شد. تبیین نقش و جایگاه بخش خصوصی در شکوفایی اقتصادی و توسعه پایدار، تعامل میان کلیه دست‌اندرکاران و فعالان حوزه معدن و صنایع معدنی، بهبود فضای کسب‌وکار و تسهیل‌ فعالیت‌های اقتصادی در این حوزه از اهداف برگزاری این همایش به شمار می‌رود. در این همایش نعمت‌اله اسدی مدیر تکنولوژی شرکت فولاد فکور صنعت، سیدشمس‌الدین حسینی نماینده مجلس، جعفری طهرانی تحلیلگر بین‌المللی بازار فولاد و بهرام سبحانی رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد حضور داشتند.

تولید فولاد به روش ASP

نعمت‌الله اسدی، مدیر تکنولوژی شرکت فولاد فکورصنعت در این مراسم گفت: فولاد نقش مهمی در زندگی بشر داشته و به خاطر مصرف این ماده مهم در صنعت، نیازمند بازنگری برای تحقق فولاد سبز هستیم. در ایران نیز خطوطی برای تولید به روش ASP در حال ساخت است که می‌تواند در تولید فولاد سبز در کشور مؤثر باشد. وی اظهار کرد: فولاد نقش مهمی در زندگی بشر داشته و به خاطر مصرف این ماده مهم در صنعت، نیازمند بازنگری در حوزه محیط‌زیست است. اسدی گفت: چین به خاطر تولید یک میلیارد تن فولاد در زمینه تولید دی‌اکسیدکربن پیشتاز است و نه تنها این کشور بلکه همه دنیا نیاز و ضرورت سرمایه‌گذاری برای تغییر تکنولوژی و کم‌کردن آلودگی‌های زیست‌محیطی را دارند. مدیر تکنولوژی شرکت فولاد فکورصنعت افزود: در همین راستا شرکت‌های مختلفی نظیر «پرای‌متالز» وجود دارد که خط تولیدی کاملا پیوسته‌ای را طراحی کرده که این خط در مجموع به حدود ۲۰۰ متر طول نیاز دارد. وی خاطر نشان کرد: «دانیلی» نیز با توسعه تکنولوژی QSP، تکنولوژی DUE را راه‌اندازی کرده که نیازمند سرمایه‌گذاری برای احداث کوره تونلی است. اسدی تصریح کرد: در کشور ما نیز خطوطی برای تولید به روش ASP در حال ساخت است که می‌تواند در تولید فولاد سبز در کشور مؤثر باشد. یکی از این خطوط تولید با همکاری شرکت فکورصنعت در شرکت توسعه آهن و فولاد گل‌گهر با تکنولوژی «پرای‌متالز» راه‌اندازی خواهد شد. وی تأکید کرد: پیشنهاد می‌شود؛ به‌جای تکرار تکنولوژی‌های قدیمی در توسعه‌ها، از تکنولوژی‌های جدید استفاده شود تا هم میزان تولید افزایش یافته و هم ملاحظات زیست‌محیطی رعایت شود. با تحقیق، توسعه و آموزش منابع انسانی در زمینه تکنولوژی‌های روز این موضوع از اهمیت بالایی برخوردار است.

فولاد یک صنعت مادر است

سید شمس‌الدین حسینی، نماینده مردم تنکابن، عباس‌آباد و رامسر در مجلس هم گفت: فولاد یک صنعت مادر است که نقش آن در بخش‌های مختلف برای اقتصاد و صنعت کشور کلیدی بوده و به خاطر روابطی که این صنعت با صنایع بالادستی و پایین‌دستی دارد، باید این روابط مد نظر قرار بگیرد. صنعت فولاد صنعتی بزرگ است که از فضای اقتصاد کلان و اقتصاد جهانی تأثیر می‌پذیرد. وی اظهار کرد: حمایت، نرخ و دخالت سه کلید واژه‌ای است که بسیاری از مشکلات اقتصاد ایران را حل می‌کند. سوالی که پیش می‌آید این است که باید از چه کسی در اقتصاد حمایت کرد؟
حسینی گفت: هر صنعتی تمایل دارد که مواد اولیه را با قیمتی باثبات و کمتر خریداری کند و این در حالی است که وقتی نوبت قیمت‌گذاری به خودش می‌رسد، متوجه می‌شود که قیمت‌گذاری دستوری چه مشکلاتی را برای او و زنجیره ایجاد می‌کند. در صورتی که این قیمت‌گذاری‌ها انجام شود، قیمت‌گذاری به محصولات دیگر نیز تسری پیدا می‌کند که این موضوع جای تأمل دارد. نماینده مردم تنکابن در مجلس شورای اسلامی افزود: این موضوع باعث می‌شود که روندهای عرضه، تقاضا، بازار ارز و... نیز کنترل شود.
به همین خاطر چاره‌ای نداریم که در هر رویداد و هر فصل، این مسائل را تعیین تکلیف کنیم. امیدواریم برخی از این موارد در آینده نزدیک تعیین تکلیف شده تا بتوانیم در اقتصاد خود به نتیجه مطلوب برسیم. حسینی تصریح کرد: ایران با حدود ۳۱ میلیون تن تولید فولاد در کشور، در جایگاه دهم در جهان قرار دارد که این جایگاه قابل کاهش است. پیش‌پینی می‌شود با روند موجود، رشد تقاضای فولاد افزایش یابد که البته موضوع انتشار کربن می‌تواند جلوی افزایش تقاضا را تا حدی بگیرد. وی تأکید کرد: کشورهایی چون چین و هند از عناصر تعیین‌کننده بازار هستند که باید تحولات این کشورها را برای تحلیل بازار در نظر گرفت. در اقتصاد ایران علاوه بر توجه به این موارد باید به درون هم نگاه کنیم. رشد اقتصادی در دهه گذشته حدود ۱.۵درصد بوده که در برخی از بخش‌ها نظیر ساختمان این میزان کمتر از ۰.۵ درصد بوده است که در صورت توسعه در صنعت فولاد این موضوع باید مورد توجه قرار بگیرد. نماینده مردم تنکابن در مجلس شورای اسلامی عنوان کرد: مشکل دیگر تشکیل سرمایه است که در صنعت فولاد نیز تعیین‌کننده است. سرمایه‌گذاری باید توأم با فناوری بوده و این در حالی است که روند سرمایه‌گذاری در کشور طی سال‌های گذشته نگران‌کننده بوده است. وی بیان کرد: یکی از دغدغه‌های ما در بخش سرمایه‌گذاری، نگرانی‌ها در بخش خصوصی و حتی در بخش دولتی است. این موضوع نوید خوبی را برای تولید نمی‌دهد و باید در برنامه هفتم توسعه مد نظر قرار
بگیرد. حسینی گفت: باید حتما به تحولات بین‌الملی و منظقه‌ای توجه داشته باشیم و نسبت به این‌ها برنامه‌ریزی کنیم. در بین ۱۹۰ کشور دنیا در زمینه محیط کسب‌وکار، رتبه ۱۷۸ هستیم که برای اصلاح این رتبه، جلسه‌هایی در مجلس برگزار شده تا بتوانیم با اصلاح قوانین، روندها را بهبود بخشیم. وی افزود: در چند حوزه برای رونق بیشتر صنعت فولاد نیازمند سرمایه‌گذاری هستیم که نخستین مورد سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌هاست که شامل مواردی نظیر برق، گاز و... است. همچنین مواردی نظیر مواد اولیه، قیمت‌گذاری، کمبود سرمایه‌گذاری، رفع ریسک ناشی از کمبود حامل‌های انرژی و... از جمله مواردی است که باید مد نظر قرار بگیرد. نماینده مردم تنکابن در مجلس شورای اسلامی خاطر نشان کرد: در همین راستا مجلس و دولت در حوزه صنعت و ساختمان به دنبال افزایش مصرف داخل بود و علاوه بر این توسعه صادرات و بسترسازی برای تسهیل آن نیز در دستور کار قرار گرفته‌است.

ظرفیت صادرات ۲میلیون تن فولاد به عربستان

همچنین کیوان جعفری طهرانی، تحلیلگر ارشد بین‌المللی بازار فولاد و سنگ آهن گفت: نرخ جهانی فولاد و سنگ آهن در ماه جاری (می) به کمترین میزان در سال ۲۰۲۳ خواهد رسید و بعد از آن رشد خواهد کرد. وی افزود: بخش عمده‌ای از گندله صادراتی ایران به چین در کوره‌های القایی این کشور مصرف می‌شود. حدود ۱۷ درصد تولید فولاد چین توسط کوره‌های القایی تولید می‌شود. طهرانی اظهارکرد: نرخ سنگ آهن با عیار ۶۵ درصد، عامل اصلی تعیین نرخ قراضه و فولاد جهانی است و به زودی شاخص سنگ آهن ۶۲ درصد اهمیت خود را از دست می‌دهد. این تحلیلگر ارشد بین‌المللی بازار فولاد و سنگ آهن گفت: تا کمتر از سه ماه آینده و برای نخستین بار در ایران و جهان با استفاده از هوش مصنوعی، تحلیل بازار جهانی سنگ آهن انجام خواهد شد. وی ادامه داد: نرخ پایین و تحویل سریع روسیه به ویژه در بازار هند، بازار جهانی زغال کک شو را نزولی کرده و در حال تهدید بیشتر است. طهرانی تصریح کرد: تفاوت قیمت‌های صادراتی فولاد ایران با قیمت‌های جهانی در تابستان سال گذشته بیشتر از زمستان بوده است به طوری که بیلت ایران حدود سه ماه و نیم پایین تر از قیمت‌های جهانی صادر شده است. این یعنی تاثیر محدودیت‌های برق در نرخ صادراتی فولاد ایران بیش از محدودیت‌های گاز بوده است. وی گفت: جنگ روسیه احتمالا در سه ماهه سوم سال ۲۰۲۳ به پایان می‌رسد. بعد از آن فشار بر نرخ فروآلیاژها افزایش می‌یابد. علاوه بر این با بازگشت روسیه و اوکراین به بازار جهانی فولاد، قیمت‌ها وارد یک سیکل نزولی خواهد شد. این تحلیل گر ارشد بین‌المللی بازار فولاد اظهارکرد: ایران این فرصت را دارد که با توجه به تقاضای عربستان برای پروژه‌های زیرساختی خود، حدود ۲ میلیون تن فولاد به این کشور صادر کند. وی اذعان کرد: بهترین مسیر برای صادرات فولاد ایران به عربستان، یک شرکت مشترک ثبت شده در آن کشور است. طهرانی افزود: تولید گندله منطقه خلیج‌فارس در سال ۲۰۲۲، حدود ۲۲ میلیون تن است که عمده آن توسط بحرین و عمان تولید می‌شود.

ظرفیت صادرات ۱۰ تا ۱۲ میلیون تن فولاد

بهرام سبحانی، رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران، در این همایش گفت: امنیت سرمایه‌گذاری و کسب‌وکار در صنعت فولاد نکته مهمی است که باید به آن توجه کرد. ما حدود ۱۰تا ۱۲ میلیون تن فولاد باید صادر کنیم؛ چراکه این میزان از فولاد در کشور استفاده نمی‌شود. فولاد صنعتی بالنده بوده و جایگاه آن در دنیا نشان از قوت ما در این صنعت است. وی اظهار کرد: ایران در ماه مارس کماکان در رتبه دهم تولیدکنندگان فولاد دنیا است و بیش از ۴۰ میلیون تن ظرفیت نصب شده داریم که به دلایل مختلف از آن استفاده نمی‌شود. سبحانی گفت: یکی از این دلایل، مشکلاتی نظیر مواد اولیه است؛ ولی دلایل دیگری هم وجود دارد که اگر نتوانیم از آن بهره‌برداری کنیم، ایجاد ظرفیت ۵۵ میلیون تن نیز بی‌فایده است؛ به همین خاطر باید به علت‌های آن توجه کرد. امروز محدودیت‌هایی ناشی از تحریم در صنعت فولاد کشور وجود دارد که البته فولادسازان راهکارهایی را در این حوزه پیدا کرده‌اند. وی خاطر نشان کرد: شعار توسعه صادرات امروز در کشور در بسیاری از عرصه‌ها داده می‌شود؛ ولی سیاست‌گذاری در این حوزه به درستی انجام نمی‌شود. به طور مثال در حوزه شمش، بسیاری از کشورها خصوصا کشورهای همسایه کارخانه‌های نورد ساخته‌اند و از سوی دیگر تعرفه واردات برای میلگرد گذاشته‌اند؛ از همین سو در صورت صادرات، نرخ میلگرد کمتر از شمش خواهد بود. به همین خاطر نباید به شمش به عنوان مواد اولیه نگاه کرد. سبحانی تصریح کرد: علاوه براین موضوع، چالش‌های زیادی بر سر راه تولیدکنندگان برای صادرات است. به طور مثال وقتی خریدار خارجی سه ماه قبل کالایی را خریداری می‌کند با مکانیزم موجود، صادرکننده نمی‌تواند پاسخگوی خریدار باشد. وی تأکید کرد: نقطه سر به سر صنعت فولاد حدود ۸۰ درصد است که قطعی گاز و برق بسیار می‌تواند بر افزایش آن تأثیرگذار باشد. به همین خاطر رسیدن به ظرفیت ۵۵ میلیون تن عملا با چالش‌هایی همراه است که امیدواریم با موضوعات صنعت فولاد، عاقلانه‌تر رفتار شود. نگاه به صنعت فولاد نگاه خوبی نیست. صنعت فولاد کشور امروز درآمد خود را صرف هزینه‌های توسعه خود می‌کند ولی از سوی دیگر مسائلی به این صنعت تحمیل می‌شود که جای تأمل بیشتری دارد. رئیس انجمن تولیدکنندگان فولاد ایران عنوان کرد: نباید به صنعت فولاد از دید یک صنعت پولدار نگاه کرد و باید به این صنعت کمک کرد تا علاوه بر فعال کردن ظرفیت‌های موجود، طرح‌های توسعه را تکمیل کند؛ چرا که این صنعت، صنعتی بالنده بوده و جایگاه آن در دنیا نشان از قوت ما در این صنعت است.