به گزارش «روزگار معدن»، توسعه بخش معدن از توسعه اکتشافات آغاز می‌شود. یعنی اگر اقدامات در این حلقه به خوبی و درستی انجام شود می‌تواند درادامه این مسیر به توسعه هرچه بیشتر امیدوار بود. درواقع به هر میزان که ذخایر معدنی بیشتر اکتشاف شود می‌توان در ادامه به تولید بیشتری در صنایع معدنی دست یافت. اما در این بین شاهد هستیم که حوزه اکتشاف با عقب ماندگی‌های بسیاری مواجه است و همین موضوع باعث شده تا در حلقه‌های پایین دست شاهد کمبود مواد اولیه باشیم. این موضوع در صنعتی همچون فولاد به خوبی قابل رویت است و تامین مواد اولیه به یکی از چالش‌های جدی در این صنعت تبدیل شده است. نکته جالب این است که با وجود ذخایر بسیاری از سنگ آهن در کشور حتی سناریو واردات این محصول هم مطرح می‌شود که نشان می‌دهد چالش در این زمینه جدی است. متاسفانه در سال‌های گذشته در بهره‌برداری از ذخایر معدنی تنها به ذخایر موجود در سطح اکتفا شده و ورود به اکتشافات عمیق چندان حائز اهمیت نبوده اما با توسعه صنایع پایین دستی و صدور مجوزهای مختلف در تقاضا در پایین دست با افزایش همراه شد و همین موضوع باعث شد تا عدم توازن در زنجیره ارزش فولاد شکل بگیرد. اما برای جبران این عقب ماندگی توسعه اکتشافات در دستور کار وزارت صمت و سازمان‌های مربوطه قرار گرفت.

رضا محتشمی پور معاون معادن و فراوری مواد وزارت صنعت، معدن و تجارت دربار این موضوع بیان کرد: یکی از بیشترین نیاز‌های ما برای توسعه در بخش اکتشافات است و فاصله معناداری با آن چیزی که باید باشیم داریم.

وی درباره علت این موضوع گفت: بخشی به دلیل محدودیت‌ها و فشار‌هایی بود که باعث شد تجهیزات و تکنولوژی وارد کشور ما نشود و بخشی به دلیل مقررات ما بود و باعث شد محدوده‌های کوچک به افراد واگذار و آنها امکان عمیق کردن اکتشافات را نداشته باشند. در نتیجه عمده اکتشافات ما سطحی است و برای حل این موضوع نیازمند سرمایه‌گذاری و توسعه اکتشافات داریم. این کار آغاز شده و طرح تحول اکتشاف در سه استان آغاز شده است، اما به نظر بنده نیازمند یک کار جدی در بخش دولتی و بخش مقررات برای توسعه اکتشافات هستیم.البته فراموش نکنیم ورود بخش خصوصی می‌تواند در این زمینه کمکی بزرگ به دولت باشد، چه در بخش سرمایه‌گذاری و چه در بحث همکاری‌های بین‌المللی برای ورود تکنولوژی و تجهیرات. این را فعالیت‌های یک سال اخیر معدنی‌ها به خوبی نشان داده است که می‌توان مسیر را برای ورود سرمایه‌گذاران داخلی فراهم کرد و اجازه داد تا بخش خصوصی با استفاده از تجربیات خود توسعه در معدن را رقم زند. به عنوان مثال یکی از موضوعات مهم در این حوزه بهره‌برداری از ذخایر لیتیوم است که بازار بسیار خوبی پیش رو دارد و قیمت‌های جهانی به سمتی در حرکت است که مثلث لیتیومی جهان یعنی آرژانتین، بولیوی و شیلی را به فکر احداث اوپک لیتیومی انداخته است. درنتیجه دستیابی به این ماده معدنی می‌تواند یک انقلاب برای بخش معدن ایران باشد و سهمی از بازار این محصول در اختیار تولیدکنندگان ایرانی قرار دهد. اما در این بین دسترسی به تکنولوژی فرآوری آن می‌تواند این حضور را به تاخیر اندازد. در نتیجه وزارت صمت در این حوزه نیز می‌تواند از بخش خصوصی نیز کمک گرفته وارد همکاری مشترک شود.  محتشمی پور درباره ذخایر لیتیوم نیز این طور گفت: اتفاقات خوبی در حال انجام است و ذخایر خوبی کشف شده است. ذخیره همدان همچنان کار اکتشافی در حال انجام است، اما در بخش شورابه‌ای ذخایر دیگری هم در دست است، اما متاسفانه نتوانسته‌ایم به تولید صنعتی دست پیدا کنیم و در اندازه آزمایشگاهی است.

وی ادامه داد: امیدوار هستیم امسال کار‌های جدی در حوزه تولید لیتیوم انجام شود. این موضوع یکی از بخش‌های عقب مانده در حوزه فرآوری ما است. امیدوار هستیم در سال‌های آینده در این بخش حرفی برای گفتن داشته باشیم. تقاضا‌های زیادی از سوی سرمایه‌گذاران خارجی داشتیم که، چون به علت خرید خام بوده کمتر استقبال کرده‌ایم. همانطور که معاون وزیر صمت اشاره کرد، برخی از سرمایه‌گذاران خارجی به دنبال استفاده از این موقعیت و خرید خام هستند تا ارزش افزوده بیشتری نصیبشان شود. این در حالی است که پیش تر یک رسانه آلمانی گمانه زنی هایی را درباره بهره‌برداری از ذخیره لیتیوم ایران منتشر کرده بود که نشان می‌داد شانس چین برای همکاری مشترک بیشتر است.

خبرگزاری اقتصاد هفته آلمان با اشاره به خبر کشف میلیون‌ها تن سنگ لیتیوم در ایران، نوشته «مطابق تصاویر ماهواره‌ای ثبت‌شده از LiveEO هنوز هیچ اثری از حفاری این گنج دیده نمی‌شود. همزمان، استخراج معادن در بخش‌های بزرگی از مثلث لیتیوم امریکای جنوبی در حال کاهش و حتی رکود است». اشاره این رسانه اقتصادی به مثلث لیتیوم امریکای جنوبی، ذخایر سه کشور بولیوی، آرژانتین و شیلی است که بزرگترین معادن این فلز ارزشمند را در اختیار دارند. لیتیوم یکی از کالاهای مهم و مورد تقاضا در جهان است که به عنوان طلای سفید شناخته می‌شود. این فلز سبک در انتقال انرژی و ساخت باتری‌های قابل شارژ و مصارف دارویی کاربرد قابل توجهی دارد. طبق گزارش آژانس زمین‌شناسی ایالات متحده (USGS)، ۸۹ میلیون تن ذخایر تایید شده لیتیوم در سراسر جهان یافت شده است.ایران سال‌هاست که به دنبال یافتن لیتیوم است و صرفنظر از ادعای کشف نخستین ذخایر لیتیوم در ایران در حدود ۱۰ سال قبل که خبری از سرنوشت آن در دست نیست، وبسایت اقتصاد هفته آلمان، به کشف معادن بزرگ لیتیوم ایران در هفته‌های اخیر در دشت قهاوند در حدود ۵۰ کیلومتری شرق مرکز استان همدان اشاره کرده؛ اما مدعی شده که تصاویر ماهواره‌ای اخیر هیچ‌گونه فعالیتی را که حاکی از استخراج قریب‌الوقوع این ذخایر باشد، نشان نمی‌دهد.

مایکل اشمیت - کارشناس آژانس مواد خام آلمان، که به وزارت اقتصاد این کشور گزارش می‌دهد - می‌گوید عدد اعلامی درمورد ذخایر اخیر، «می‌تواند» ایران را در رتبه دوم دارندگان لیتیوم در جهان قرار می‌دهد. او البته خاطرنشان کرده که «فرض می‌کنم میزان اعلام‌ شده، صرفا مربوط به منابع است، نه ذخایر خالص.» در نتیجه لازم است تا وزارت صمت نگاه خود در بخش توسعه اکتشافات تغییر دهد و بیش از گذشته بخش خصوصی را وارد کار کند.