در کنار چند ۱۰۰ کیلومتر مرز مشترک آذربایجان غربی با ترکیه، عراق و نخجوان، این استان وسعتی قابل توجه دارد و در همه ۲۰شهرستان تابعه، ظرفیت‌های خاص صنعتی و معدنی دیده می‌شود. در کنار این ۲ مقوله، این استان به دلیل قرار گرفتن در موقعیت ویژه جغرافیایی در حوزه تجارت هم وضعیت خاص و ویژه‌ای دارد که می‌توان به صورت روزافزون از این ظرفیت در راستای توسعه منطقه استفاده کرد. توجه به همه این بخش‌ها هر چند کار سختی است ولی می‌تواند زمینه توسعه استانی نظیر آذربایجان غربی را به بهترین شکل ممکن فراهم کرده و رشد اقتصادی مد نظر دولت و صاحبان نظر حوزه اقتصاد را فراهم کند همین امر نیز ضمن افزایش درآمدهای استانی، ارتقای شاخص‌های اشتغال را در‌پی خواهد داشت. به منظور بررسی اقدامات صورت گرفته در همه این بخش‌ها در یکسال گذشته، گفت‌وگوی ایرنا با عبدالحمید سرتیپی مدیرکل صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی به شرح زیر است.

در یکسال گذشته چه اقداماتی در بخش صنعت، که یکی از مهم‌ترین بخش‌های اقتصادی در هرمنطقه‌ای به‌ویژه استان ماست، صورت گرفته است؟

در راستای تسهیل سرمایه‌گذاری در حوزه صنعت، کلیه فرآیندهای صدور مجوزهای صنعتی از طریق سامانه بهین یاب و درگاه یکپارچه خدمات وزارت صنعت، معدن و تجارت انجام می‌گیرد و براین اساس با حذف فرآیندهای زاید اداری، در کمترین زمان ممکن مجوزهای مربوطه صادر می‌شود. عملکرد حوزه صنعت در یکسال گذشته، بیانگر افزایش تمایل به سرمایه‌گذاری در استان است که رشد بالای سرمایه‌گذاری در جوازهای تأسیس صنعتی (به عنوان نقطه شروع سرمایه گذاری) نسبت به دوره مشابه سال قبل موید این ادعاست. حضور سرمایه‌گذاران توانمند داخلی از جمله هلدینگ کاوه در استان با هدف توسعه صنایع معدنی از جمله تولید کربنات سدیم و انواع شیشه، ستاد اجرایی فرمان امام‌(ره) جهت فعال‌سازی معدن تیتان قره آغاج و ایمیدرو جهت توسعه معادن و صنایع معدنی استان، در این دوره اتفاق افتاده است. ایجاد اشتغال مستقیم برای بیش از 4 هزار نفر با صدور ۱۸۷ فقره پروانه بهره‌برداری صنعتی با سرمایه‌گذاری ۲۹ هزار میلیارد ریال و برآورد اشتغال مستقیم برای بیش از ۲۶ هزار نفر با صدور یک هزار و ۲۶ فقره جواز تاسیس صنعتی با سرمایه‌گذاری بالغ بر ۴۷۵ هزار میلیارد ریال از جمله موارد مهمی است که در این مدت اتفاق افتاده است. همچنین در یکسال گذشته با تلاش‌های صورت گرفته در ۲ حوزه مهم صنعت و معدن استان، بیش از ۳۰ هزار میلیارد ریال سرمایه جذب شد که نشان از گام برداشتن در مسیر توسعه این بخش‌ها دارد.

وضعیت موجود ما در بخش صنعت چگونه است؟

تاکنون در آذربایجان غربی یک هزار و ۸۰۲ پروانه بهره‌برداری صنعتی صادر شده که میزان اشتغال مستقیم آنها به ۵۳ هزار نفر می‌رسد و سرمایه‌گذاری صورت گرفته در این بخش هم حدود ۱۲۱ هزار میلیارد ریال است. همچنین کل جوازهای تاسیس صادره در بخش صنعت آذربایجان غربی چهار هزار و ۷۷۶ مورد بود که برآورد میزان اشتغال آنها به ۱۱۴ هزار نفر رسید و میزان سرمایه‌گذاری برآوردی در این بخش هم چیزی حدود یک میلیون و ۵۳۶ هزار میلیارد ریال برآورد شده است. تاکنون در آذربایجان غربی یک هزار و ۸۰۲ پروانه بهره‌برداری صنعتی صادر شده که سرمایه‌گذاری آنها ۱۲۱ هزار میلیارد ریال بوده است.

در حوزه معدن استان در این مدت (یکسال گذشته) چه اتفاقات خوبی افتاده و با توجه به اینکه این بخش به عنوان پیشران توسعه اقتصادی استان هم مطرح شده، چه کارهایی در این حوزه صورت گرفته است؟

تغییر نگرش دولت در توسعه معادن از طریق سامانه‌های مربوطه از جمله کاداستر، منجربه افزایش شفافیت در حوزه معادن شده و با توجه به مزیت بالای استان در بخش معدن، سازمان‌های توسعه‌ای وزارت صمت از جمله سازمان توسعه و نوسازی معادن ایران (ایمیدرو) و شرکت‌های تابعه حضور فعال و موثری در استان را داشته‌اند. ایجاد اشتغال مستقیم برای ۳۱۴ نفر با صدور ۵۰ فقره پروانه بهره‌برداری معدنی با سرمایه‌گذاری بالغ بر یک هزار و ۷۴۳ میلیارد ریال و ظرفیت استخراج ۲ میلیون و ۱۸۸ هزار تن، صدور ۴۰ فقره پروانه اکتشاف و ۳۳ فقره گواهی کشف، وصول ۲ هزار و ۹۸۱ میلیارد ریال حقوق دولتی از معادن استان با ۱۰۱ درصد رشد نسبت به مدت مشابه دوره قبل از جمله نتایج اقدامات صورت گرفته در این بخش است. در بخش مزایده‌های معدنی، ۲۴۵ مورد پروانه اکتشاف، گواهی کشف، مجوز برداشت و پروانه بهره‌برداری با اشتغال بالقوه یک هزار و ۷۱۵ نفر که ۴۱ مورد در مزایده معدنی برنده شده و از این تعداد ۱۰۵ مورد غیرقابل احیا و ۱۴۰ مورد از طریق مزایده قابل احیا بوده است. در بخش فعال‌سازی معادن راکد و زیر ظرفیت هم ۳۱۲ معدن فعال و ۲۳۰ معدن غیر فعال و راکد شناسایی شده که برای احیای ۲۰ واحد معدنی با اشتغال ۱۶۰ نفر اقدام شده است. در بخش فعال‌سازی معادن راکد و زیرظرفیت ۳۱۲ معدن فعتل، و ۲۳۰ معدن راکد شناسایی و برای احیای ۲۰ واحد معدنی اقدام شده است.

یکی از بخش‌های مهم و اثرگذار در اقتصاد آذربایجان غربی، حوزه تجارت است در این حوزه چه اقداماتی انجام شده است؟

در یکسال گذشته بیش از ۱۶ هزار پروانه صنعتی در بخش‌های تولید، توزیعی، خدماتی و خدمات فنی در آذربایجان غربی صادر شده و افزون بر ۲۹ هزار فقره کارت بازرگانی، پیله وری، مرزنشینی و قالیبافی هم صادر یا تمدید شده است. کل پروانه‌های صادره آذربایجان غربی در بخش صنفی با اقدامات صورت گرفته به حدود ۱۸ هزار مورد رسید و ۴۳۳ پرونده تخصیص ارز هم تشکیل شد. درحال‌حاضر یک هزار و ۴۹۲ کارت بازرگانی، ۲ هزار و ۴۰۵ کارت پیله وری و بیش از ۳۰ هزار کارت مرزنشینی در آذربایجان غربی جدید یا تمدید شده، وجود دارد.

در مورد وضعیت صادرات و واردات در آذربایجان غربی، چه اتفاقاتی طی یکسال گذشته صورت گرفته و ما در این بخش، چه وضعیتی داریم؟

در این مدت، ۱۰ میلیون و ۶۰۱ هزار تن کالا از استان صادر شده که ارزش آنها به سه هزار و ۸۴۱ میلیون دلار می‌رسد. عمده محصولات صادراتی ما در این مدت، سیب، کنسانتره، هندوانه، میله‌های آهنی یا فولادی، کف پوش، پلی اتیلن، مفتول، لوازم خانه‌داری و پاکیزگی، آلیاژهای آلومینیوم را شامل می‌شد. ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان، روسیه، هند، جمهوری آذربایجان، امارات متحده عربی و سوریه از‌جمله مقاصد مهم صادراتی استان در این مدت بوده است. در بخش واردات هم ۵۷۳ هزار تن کالا به ارزش ۹۴۹ میلیون دلار وارد کرده‌ایم که عمده کالاهای وارداتی شامل موز سبز، تراکتور، چوب اره شده، لاستیک، بلبرینگ، پنبه، پارچه‌های تار و پود باف، دستگاه تهویه مطبوع، اجزا و قطعات برای تریلرها و نیمه تریلرها بوده است. ترکیه، عراق، افغانستان، پاکستان، روسیه، هند، جمهوری آذربایجان، امارات و سوریه مهم‌ترین مقاصد صادراتی و ترکیه، عراق، چین، اسلوواکی، امارات، آلمان، روسیه و ایتالیا مهم‌ترین مبادی وارداتی آذربایجان غربی در یک سال اخیر بوده است. ترکیه، عراق، چین، اسلوواکی، امارات متحده عربی، آلمان، روسیه و ایتالیا هم مهم‌ترین مبادی وارداتی آذربایجان غربی به شمار می‌روند. یکی از کارهایی که در حوزه صنعت و معدن استان روی می‌دهد، موضوع تسهیل و رفع موانع تولید است که در کارگروه ویژه‌ای این امر طرح ریزی شده است؛ در این خصوص در یکسال گذشته چه اقداماتی صورت گرفته است. در این مدت، در قالب ۴۴ بازدید، از ۸۷واحد صنعتی در آذربایجان غربی بازدید صورت گرفته که منجر به نزدیک ۳۰۰ مصوبه شده
است. همچنین کارگروه تسهیل و رفع موانع تولید با بررسی وضعیت ۴۳۹ واحد صنعتی و معدنی، ۷۴۰ مصوبه داشته که بخش مهمی از آنها به نتیجه رسیده یا در مرحله حصول نتیجه است. یکی از اقدامات ابتکاری استاندار آذربایجان غربی هم در این بخش، یکشنبه‌های تولید بوده که نزدیک به ۶۰ درصد ۲۸۵ مصوبه صورت گرفته در این بازدیدها اجرایی شده است.

در سفر رئیس‌جمهوری به آذربایجان غربی در اردیبهشت سال گذشته، اعتبارات خوبی در حوزه صنعت، معدن و تجارت استان برای اعطای تسهیلات در نظر گرفته شد؛ در این‌باره چه میزان پیشرفت داشته‌ایم و تسهیلات به چه بخش‌هایی اعطا شده است؟

در این بخش حدود ۳۸ هزار میلیارد ریال تسهیلات بین بخش‌های مختلف پرداخت شده که بخش مهم آن به میزان حدود ۳۴ هزار میلیارد ریال به بخش صنعت، معدن و تجارت و کمی بیش از 4 هزار میلیارد ریال هم به بخش جهاد کشاورزی بوده است.

اقدامات مهمی هم در بخش صنعت، معدن و تجارت آذربایجان غربی در راستای توجه به توسعه استان در این بخش‌ها به ویژه در سال‌های آتی صورت گرفته، مهم‌ترین اقداماتی که در این‌باره در یکسال گذشته شاهد بوده‌ایم از نظر شما چه مواردی هستند؟

در این بخش اقدامات خوبی صورت داده‌ایم که می‌توانند پیشران توسعه استان در سال‌های آتی بوده و زمینه توسعه و پیشرفت همه‌جانبه استان را فراهم کنند. انعقاد تفاهمنامه سرمایه‌گذاری معدن و صنایع معدنی بین استانداری آذربایجان غربی و ایمیدرو با مجموع برآورد اعتبار 5 هزار و ۹۰۰میلیارد ریالی، برنامه‌ریزی برای توسعه صنایع پیشران آذربایجان غربی با مشارکت ایدرو، پیگیری سرمایه‌گذاری شستا در راه‌اندازی طرح پتروشیمی تولید پی‌وی‌سی در استان با برآورد سرمایه‌گذاری ۶۵۰ میلیون یورویی و ظرفیت تولید ۲۵۰ هزار تن در سال، تدوین سند توسعه صنعتی، معدنی و تجاری شهرستان‌های استان مطابق با سند آمایش سرزمین، تدوین دفترچه سرمایه‌گذاری با توجه به مزیت‌های آمایشی، صنعتی، معدنی و تجاری استان، آغاز عملیات ۱۰ طرح مهم پیشران در حوزه معدن و صنایع معدنی با سرمایه‌گذاری بیش از ۴۳۳ هزار میلیارد ریالی در راستای تکمیل زنجیره‌های تولید از جمله این اقدامات بوده است.