بازار بعد از اصلاحی که داشت با خروج پول مواجه بود و همین مسئله منجربه تردیدهایی در سرمایه‌گذاران شد که آیا بورس به روند صعودی خود ادامه می‌دهد یا خیر؟ کارشناسان اقتصادی بر مبنای ارزیابی وضعیت بنیادی بازار، سودآوری شرکت‌ها و همچنین شرایط کلان اقتصادی معتقدند بازار به روند صعودی خود ادامه می‌دهد. اصلاح جزو ذات بورس است رضا روحی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بازار با اشاره به اینکه افزایش نرخ بهره بین بانکی به ۲۳.۷ رسیده اما اثر آن در موقعیت کنونی در بورس خنثی است، گفت: شرایط بازار سرمایه امروز بهتر گذشته از قبل است و به دلیل اینکه گزارش سال مالی شرکت‌ها در سال ۱۴۰۱ نشان‌دهنده حاشیه سود شرکت‌هاست و از طرف دیگر پی بر آیی بازار بالا نیست و با تعدیل پی‌بی‌ایی نمادها در نتیجه اعمال گزارش‌ها هم پیش روست که با در نظر گرفتن اصلاح اخیر نرخ سهام جذابیت بالایی پیدا کرده است. وی با بیان اینکه سال ۹۹ شاخص کل بورس در اردیبهشت ماه یک اصلاح دو هفته‌ای داشت و هم اکنون هم اصلاحی در میانه رشد بازار اتفاق افتاده که مشابه نیست اما تایید می‌کند که اصلاح جزو ذات بازار است، افزود: با توجه به اینکه گزارش‌های بانک ملی نشان می‌دهد که نسبت پول به شبه پول رخ داده و این موضوع حکایت از این دارد که سیاست بانک مرکزی برای انتقال نقدینگی از جامعه به بانک‌ها موفقیت‌آمیز نبوده است، زیرا عدم چشم‌انداز مثبت در سیاست‌های اقتصادی و سیاست خارجی منجربه بالا ماندن انتظارات تورمی شده به همین دلیل پول خود را در بانک‌ها قرار نمی‌دهند و به نوعی اثر افزایش چند درصدی نرخ بهره نمی‌تواند پول دست مردم را جذب کند.  روحی با تاکید بر اینکه سیاست دولت در اقتصاد بلندمدتی نیست، اظهار کرد: دولت مانند آتش نشانی عمل می‌کند که با آتش گرفتن هر محلی فقط به دنبال خاموش کردن آتش است، در چند وقت اخیر هم دیده این که سیاست‌های دولت در بخش اقتصاد موقتی بوده و با وجود ناترازی و رشد نقدینگی همچنان دولت اقدام جدی برای اصلاح آن نمی‌کند. از این‌رو احتمال افزایش نرخ ارز دوباره وجود دارد که خودش تبعات تورمی دارد. روحی با بیان اینکه بازارهایی همچون مسکن و خودرو گرچه هم‌اکنون در رکود هستند، اظهار کرد: در شرایط کنونی تقریبا ارزانترین بازار، بورس است و اما دلیل خروج پول در برخی روزها اتفاق بیفتد ناشی از رشد چند وقت اخیر بورس بوده و بعد از کمی دست‌به‌دست شدن سهام‌ها شاهد رشد دوباره شاخص کل بورس خواهیم بود. وی با تاکید بر اینکه سیاست‌گذار احتمال دارد به دنبال کند کردن روند صعودی بازار شود، گفت: در واقع برخی دوستداران بازارها تمایل ندارند که اتفاقات سال ۹۹ تکرار شود، زیرا با وجود رشد بازار بعد کام بعضی‌ها تلخ شد. در موقعیت کنونی این فرصت فراهم شده که نقدینگی سرگردان از جامعه جمع شود و از طریق بورس وارد تولید شود و تسهیل اقداماتی همچون الکترونیکی کردن پذیره‌نویسی عرضه اولیه هم کمک می‌کند که نقدینگی بیشتری وارد بورس شود. روحی درباره عرضه اولیه‌ها در موقعیت کنونی بازار سرمایه اظهار کرد: عرضه اولیه‌ها باید در موقعیتی اتفاق بیفتد که بازار روند صعودی را آغاز کرده و این موضوع علاوه بر اینکه جذابیت عرضه اولیه‌ها را بیشتر می‌کند باعث مدیریت نقدینگی در بازار هم می‌شود. بنابراین در موقعیت کنونی که شرکت‌های زیادی در صف ورود به بازار هستند مسئولان و تصمیم‌گیران باید زمینه ورود این شرکت‌ها را فراهم کنند.

چرا روند صعودی بورس حفظ می‌شود؟

درحال‌حاضر بازار از نظر بنیادی موقعیت خوبی دارد از طرف دیگر شرایط اقتصادی کشور همچنان تورمی بوده، به همین دلیل ادامه اصلاح بازار هیچ توجیهی ندارد. همچنین فردین آقابزرگی، کارشناس بازار سرمایه در گفت‌وگو با بازار با اشاره به اینکه سال ۹۹ تمام پول ورودی حقیقی به بورس ۲۵هزار میلیارد تومان بوده گفت: در نوسانات اخیر حدود ۲۰ هزار میلیارد تومان پول از بورس خارج شده بود که نشان می‌دهد بورس برای اینکه بتواند به هدف خود برسد باید از ثبات لازم برخوردار باشد و مقدمه آن این است که دولت در بورس دخالت نکند. وی درباره وضعیت معاملات در بازار‌های مختلف اظهار کرد: در تایم فریم‌های کوتاه‌مدت برخی بازارها جلو می‌افتند و در بازه‌های بلندمدت همسویی بازارها بیشتر مدنظر هست وقتی تورم ۵۰درصد باشد بازدهی بورس نمی‌تواند ۱۰درصد باشد سایر بازارها هم در این مسیر حرکت می‌کنند. آقا بزرگی با بیان اینکه با فرض توقف نقدینگی، تورم و... شاخص کل بورس بعد از اینکه به یک نقطه برسد وارد فاز اصلاحی می‌شود، افزود: اما اگر رشد تورم و نقدینگی و... همچنان وجود داشته باشد بازار بعد از رسیدن به قله رشدش کمتر خواهد داشت، اما متوقف نمی‌شود، از این‌رو زمانی شاخص بالای ۳میلیون برسد اصلاح می‌کند به شرط اینکه تورم و نقدینگی منفی باشد.  وی با بررسی وضعیت سوددهی شرکت‌ها اظهار کرد: سال ۹۹ کل سود شرکت ۵۵۰ همت و سال ۱۴۰۱ حدود ۸۰۰ هزار میلیارد تومان بوده که رشد ۱۰۰ درصدی داشته است، از این رو هیچ توجیهی برای عدم رشد شاخص وجود ندارد.

دخالت دولت در بورس، فسادآور است

علی عباسیان، کارشناس و تحلیلگر بازار سرمایه ضمن اشاره به نبود کارایی بازارها ناشی از دخالت دولت، ابرازکرد: مسلما بررسی بازار سرمایه بدون بررسی اقتصاد امکان‌پذیر نیست، به نوعی بورس اندیکاتور اقتصاد است و اوضاع اقتصاد یک کشور را می‌توان از طریق بورس سنجید. وی گفت: برای بررسی بیشتر بورس باید به ریشه مشکلات آن پرداخت و این ریشه‌ها در اقتصاد نهفته است. این کارشناس بازار سرمایه تشریح کرد: مبحث مهمی که این روزها نیز بسیار داغ است لیبرالیسم اقتصادی است، چنانچه لیبرالیسم اقتصادی را بررسی کنیم باید به کلاسیک‌ها برگردیم، کلاسیک‌ها معتقد بودند که بازار خود قیمت‌ها را تعیین کند و دولت هیچ دخالتی در اقتصاد نداشته باشد و طبق قانون سِی به قسمت عرضه اقتصاد معتقد بودند اما با شروع بحران ۱۹۲۹ این سیاست کارایی خود را از دست داد و آقای کینز با نسخه دخالت دولت و انتقاد به قانون سی معتقد بود که اقتصاد را باید از طرف تقاضا دید و سوبسیدهایی به مردم دادند و با تحریک تقاضا رکود ۱۹۲۹ حل شد، بعد از آن تا دهه ۱۹۶۰ که رکود تورمی ایجاد شد این سیاست نیز کارآیی خود را از دست داد. عباسیان همچنین افزود: میلتون فریدمن به عنوان مشهورترین چهره اقتصادی نسخه‌هایی که پیچید به عنوان کاراترین سیاست‌های آن زمان بود و هنوز هم کتاب‌های او در بزرگترین دانشگاه‌های جهان تدریس می‌شود، او یک لیبرالیست و در واقع معتقد به آزادی اقتصادی بود ولی منکر دخالت دولت نمی‌شد و معتقد بود دولت در مواقع بحرانی می‌تواند دخالت کند. عباسیان با بیان اینکه نقطه مقابل همه اینها مکتب مارکس و نظام سوسیالیست بود، اظهار کرد: این مکتب‌ها در انتقاد به کاپیتالیست و لیبرالیسم آمده بودند و نسخه‌های سوسالیستی منفعت جمعی و همه امور دست دولت بود و حد اعلای این نظام کمونیست می‌شد که هیچ کشوری به کمونیست بودن نرسید و در همان مرحله قبل یا فرو پاشید و یا مانند چین تغییر رویه داد، لذا با تعاریف ذکر شده می‌توان میزان دخالت دولت را بررسی کرد همچنین از گذشته کشورها می‌توان فهمید که دخالت بیش از حد دولت در اقتصاد خروجی مطلوبی نخواهد داشت. این کارشناس بازار سرمایه با تأکید بر اینکه در ایران شاهد دخالت‌های بیش از حد دولت در اقتصاد ازجمله در بورس هستیم، یادآور شد: اغلب این دخالت‌ها منجربه ایجاد فساد و رانت و در نهایت باعث ناکارآیی بازار بورس می‌شود و تا مادامی که دخالت بیش از حد دولت در بورس و اقتصاد به این شکل وجود دارد بازار کارآیی نخواهیم
داشت.

سخن پایانی

بازار سرمایه از نظر بازدهی نسبت به سایر بازارها عقب است از طرف دیگر سودآوری شرکت‌ها در یکسال گذشته افزایش داشته به همین دلیل رشد کلی بورس همچنان می‌تواند ادامه داشته باشد هرچند برخی نمادها بازدهی بیشتری ثبت خواهند کرد.